تصویرگونگی آوایی بررسی رابطۀ میان آوا و معنا

نگرۀ سوسور دربارۀ رابطۀ قراردادی (یا به تعابیر دیگر، وضعی، اعتباری، یا دل‏بخواه) میان واژه‏ها و مدلول‏‏های‏شان بر جریان غالب زبان‏شناسی نوین سایه افکنده و چون قاعده‏ای بنیادین در زبان‏شناسی نمایانده شده است. اما مطالعات پرشماری از اواخر دهۀ دوم سدۀ بیستم تا به امروز این نگرۀ سوسوری را با استناد مثال‏های نقض گوناگونی از زبان‏های مختلف جهان به پرسش گرفته و رابطۀ میان آوا و معنا را در این مثال‏ها نه پیوندی دل‏بخواه یا مبتنی بر قرارداد محض، بلکه رابطه‏ای «تصویرگونه» برشمرده است. نوشتار حاضر، پس از مرور مطالعات عمده‏ای که در این زمینه صورت گرفته‏اند، رای سوسور را دربارۀ رابطۀ قراردادی میان واژه‏ها و مدلول‏های‏شان به معیار نقد می‏سنجد و، در پایان، به چشم‏انداز تازه‏ای که ممکن است از رهگذر نقد دیدگاه سوسور و به واسطۀ مفهوم «تصویر‏گونگی آوایی» به سوی واج‏شناسی شناختی گشوده شود اشارۀ گذرایی می‏کند.

phonetic Iconicity: Relationship between Sound Patterns and Meaning

Saussure’s view of conventional/arbitrary relationship between the signifier (sound patterns/words) and the signified (meanings) has governed the mainstream of modern linguistics and been represented as a linguistic premise. However, by giving counterexamples from a large variety of world languages, numerous studies have questioned the Saussurean view since the late 1920s. The studies have demonstrated that the relationships between the sound patterns and the meanings in these counterexamples are “iconic” rather than conventional/arbitrary. By reviewing a number of the major studies, the present paper aims to evaluate the Saussurean view and, finally, to note in passing a very likely new approach to cognitive phonology in terms of the concept of “phonetic iconicity