تحلیل کارکردهای حرف «واو» در تاریخ بیهقی و مقایسۀ آن با زبان‌های ایرانی و زبان عربی

حرف «واو» پرکاربردترین حرف ربط زبان فارسی است که به جز ربط دادن اجزای کلام به هم، کارکردهای دیگری همچون استیناف، استدراک، اضراب، تخمین، حال و قسم دارد. بررسی تاریخ بیهقی، به منزلۀ یکی از مهم ترین متون فارسی دورۀ غزنوی، دالّ بر کارکردهای متنوع حرف واو در متن آن است که به نظر می رسد بخشی از آنها تحت تاثیر زبان های ایرانی و زبان عربی بوده است. مقالۀ پیش رو افزون بر بررسی کارکردهای متنوع حرف واو در تاریخی بیهقی، درصدد آن است که نشان دهد کدام یک از این کارکردها تحت تاثیر زبان‌های مذکور بوده است. به همین منظور حدود 1500 جمله و عبارت از متن این کتاب انتخاب، بررسی و تجزیه و تحلیل شد و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که کارکردهای واو عطف در تاریخ بیهقی را می توان در سه گروه اصلی دسته‌بندی کرد: نخست، واو عطف و استیناف، که هم در متون ایرانی باستان و هم عربی قابل پیگیری هستند. دوم، واو حالیه، قسم و استدارک، که از زبان عربی وارد زبان فارسی شده‌اند و سوم، واو اضراب، واو در معنای یا، واو ابتدای جملات معترضه، که مولف تاریخی بیهقی در به کارگیری آن‌ها دست به نوعی نوآوری زده است.

Analysis of the functions of the Conjunction ud in the History of Beyhaqi and its comparison with Iranian and Arabic languages

The Conjunction of ud is the most widely used Conjunction of the Persian language, which, in addition to relating the components of speech to other, has functions such as initial, present, estimation, perception and oath. The study of the History of Beyhaqi indicates the various functions of the Conjunction “ud” in its text, some of which seem to have been influenced by Iranian and Arabic languages. The present article, in addition to examining the various functions of the letter “ud” in the history of Beyhaqi, seeks to show which of these functions has been influenced by these languages. For this purpose, about 1500 sentences and phrases of the text of this book were selected, reviewed and analyzed and compared. The results showed that the functions of “ud” turning in the history of Beyhaqi can be classified into three main groups: letters and initial “ud”, which can be traced in both ancient Iranian and Arabic texts. present, oath, and perception “ud”, which have been translated from Arabic into Persian, and strikes “ud”, “ud” in the meaning of, and “ud” in the beginning of the protest sentences, in which the historical author Beyhaqi has made some kind of innovation in their use.