بررسی طرح واره‌های تصوری موجود در ضرب المثل های گویش ترکی قشقایی

پژوهش حاضر بر آن است تا استعاره‌‌های متداول در ضرب المثل های گویش ترکی قشقایی را در چارچوب معنی شناسی شناختی و بر اساس الگوی طرح واره های تصوری ایوانز و گرین (2006) مورد بررسی قرار دهد تا شیوۀ مفهوم سازی گویشوران را از تجارب گوناگون در گذر زمان بیان نماید. طرح واره های تصوری زمینه ساز ارتباط میان تجارب فیزیکی انسان و حوزه های شناختی به مراتب پیچیده تر همانند زبان هستند. روش انجام این پژوهش  به صورت توصیفی-استقرایی بوده و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفته است. از میان 800 ضرب المثل گردآوری شده تعداد  276 مورد دارای طرح وارۀ تصوری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که انواع کلی طرح واره های تصوری ایوانز و گرین (2006) از جمله طرح واره های فضا، مهارشدگی، جابه جایی  (حرکت)، نیرو، توازن، هم سانی و موجودیت در ضرب المثل های گویش ترکی قشقایی یافت می شود. طرح وارۀ مهارشدگی و پس از آن طرح وارۀ حرکتی، بیشترین میزان کاربرد و طرح وارۀ تعادلی،  کمترین میزان کاربرد را در میان ضرب المثل های گویش ترکی قشقایی دارد.

The Study of Image Schemas in the Proverbs of Qashqai Turkish Dialect

The aim of this research is to explore the common metaphors in the Turkish Qashqai Dialect within the frame work of Cognitive Semantics and based on Evans and Green Schematic Model (2006), in order to express conceptualization of the speakers of various experience during their lives. Proverbs are indicator of though, culture, identity, taste and talent of speakers of language, therefore their preservation, study and investigation in the language studies are of high importance. On the other hand, Image Schemas, provide a link between physical experience and more complex cognitive domains as language. Given that, to the best of our knowledge no research has been done about the function of Image Schema in Turkish Qashqai proverbs, this type of researche is necessary. The present study was done through descriptive–inductive method, and the data were collected based on field study and empirical research. The result of this study showed that the overall schema types specified in Green and Evans Model (2006), including: Space, Containment, Locomotion, Force, Balance,Identity, and Existence, were traced in proverb of Turkish Qashqai Dialect and the most frequently used image schema was Containment and after that Locomotion image schema and the least frequently used was Balance image schema.