تجلی ایزدان زردشتی بر سکههای کوشانی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نصراله زاده سیروس ,مهدی نجمه
|
منبع
|
زبان شناخت - 1396 - دوره : 8 - شماره : 2 - صفحه:163 -190
|
|
|
چکیده
|
شاهنشاهی کوشانیان یکی از شاهنشاهیهای بزرگ جهان باستان بود که از اوایل سده اول تا میانه سده چهارم میلادی بخشهای مهمی از آسیایمرکزی و شمال هند را تحت سلطه خود داشت. این شاهنشاهی، به واسطه موقعیت جغرافیایی خاص خود و قرارگرفتن در حاشیه حکومتهای قدرتمند سیاسی و سنتهای بزرگ دینی، محیطی چندفرهنگی را تشکیل داده و بدین ترتیب زادگاه پیدایش و شکوفایی آثار هنری برجسته و متنوعی شد که خود، مجموعهای از عناصر دینی، هنری و فرهنگی تمدنهای پیرامون بودند. در این میان سهم عمدهای از این عناصر را باید مربوط به سنتها و باورهای ایرانی دانست که به بهترین شکل بر سکهها، که خود از مهمترین انواع هنر کوشانی هستند، نمود یافتهاند. بر این سکهها شمایل گروه پرشماری از ایزدان مورد پرستش کوشانیان تصویر گشته و به همراه نام بلخی آنها معرفی شده است. اسامی اغلب این ایزدان را در منابع زردشتی مییابیم و شمایل بسیاری از آنان را نیز، علیرغم شکلگیریشان بر اساس شمایل ایزدان یونانیرومی و نفوذ عناصر هندی در آنها، میتوان در تناسب با توصیفات منابع زردشتی از آنان دانست. بنابراین سکههای کوشانی، به عنوان گنجینهای باارزش و بینظیر از نام و تصویر ایزدان زردشتی، جایگاهی والا در مطالعات ایرانی و به ویژه شناخت دین زردشتی در شرق ایران دارد که خود با توجه به ناچیز بودن منابع تصویری در غرب ایران و کمبود منابع اطلاعاتی از شرق ایران اهمیتی دو چندان مییابد، به گونهای که شناخت شمایل بسیاری از ایزدان زردشتی بدون وجود آنها هرگز میسر نیست.
|
کلیدواژه
|
شاهنشاهی کوشانیان، سکههای کوشانی، ایزدان کوشانی، شمایلنگاری، ایزدان زردشتی
|
آدرس
|
پژوهشکده زبانشناسی, گروه فرهنگ و زبانهای باستانی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, بنیاد ایران شناسی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
najmemahdi@gmail.com
|
|
|
|
|