مطالعه‌ی دموکراسی و حاکمیت مردم در فقه امامیه باتکیه بر قوانین داخلی و بین‌المللی

زمینه و هدف: در اندیشه‌ی غرب حاکمیت مردم در یک نظام دموکراتیک متجلی است و فرد با هویتی مستقل از جامعه و حاکمیت به روابط اجتماعی خود می‌پردازد. همچنین مشروعیت قوانین و حکومت ناشی از اراده حاکمیت مردم است و دولت‌ها این حقوق و آزادی مردم را متضمن می‌شوند. در واقع دموکراسی و حاکمیت مردم و حفظ و احترام به اینگونه حقوق متقابل، بر حاکمان و جامعه لازم است، زیرا تنها در سایه‌ی انجام احقاق این حقوق است که دولت و فرد به بالندگی می‌رسند. در نظام اسلامی رابطه‌ی بی‌واسطه‌ای بین مردم و حاکمیت مطلق خداوند نمایان است و حق و تعیین سرنوشت را به مردم اعطا نموده و مردم نیز این مبنای دینی را پذیرفته‌اند. هدف این پژوهش این است که با توجه به اینکه حکومت کشور ایران، جمهوری و اسلامی است، این نوشتار برآنست تا به این موضوع بپردازد که قانون کشور ایران به عنوان دولتی جمهوری و فقه و نیز اسناد بین‌المللی تا چه اندازه به حق حاکمیت مردم و برقراری دموکراسی توجه نموده است و از سوی دیگر با توجه به اسلامی بودن آن، این حق چگونه اعمال شده است؟ روش: روش پژوهش در این مقاله به صورت مرسوم در علوم انسانی و به روش مطالعه کتابخانه‌ای بوده که با تجزیه و تحلیل مطالب موجود و به طریق تحلیلی و توصیفی، ضمن یافتن بایسته‌های تحقیق و پاسخگویی به نکات و مسائل مطرح این مقاله تدوین گردید.یافته‌ها و نتایج: در پژوهش حاضر جنبه‌ی داخلی حق تعیین سرنوشت که همان حق مردم در انتخابات سیستم حکومتی و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های جامعه می‌باشد از نظر قوانین و اسناد بین‌‌المللی و قانون جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر فقه اسلامی است و تطبیق آن با احکام اسلامی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه اینکه مشاهده می‌شود که جمهوری اسلامی ایران، یک نظام مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است که در زمینه برپایی یک نظام دموکراتیک، بسیار موفق بوده است. همچنین با مطالعه منابع اسلامی می‌توان گفت میان مبانی فقه اسلامی و حق حاکمیت مردم تضاد و تعارض نیست و اختلاف در مبانی حاکمیت است.

the study of democracy and people’s sovereignty in shia jurisprudence relies on domestic and international laws

field and aims: : in western thought, the sovereignty of the people is manifested in a democratic system, and the individual deals with his social relations with an identity independent from the society and the government. also, the legitimacy of laws and government comes from the sovereign will of the people, and governments guarantee the rights and freedom of the people.in fact, maintaining and respecting such mutual rights is necessary for the individual and the society. because it is only in the shadow of fulfilling duties and fulfilling the right that the government and the individual can grow. in the islamic system, there is a direct relationship between the people and the absolute sovereignty of god, and the people have been granted the right to self-determination, and the people have accepted this religious basis. the purpose of this research is that considering the fact that the government of iran is republican and islamic, this article aims to address the issue of how far the law of iran as a republican state and imami jurisprudence as well as international documents is correct. the sovereignty of the people and the establishment of democracy have been taken into account, and on the other hand, considering its islamic nature, how has this right been applied?method: the research method in this article is conventional in human sciences and the method of library study, which was compiled by analyzing the available materials in an analytical and descriptive way, while finding the necessary research and responding to the points and issues rose in this article.finding and conclusion: in the present study, the internal aspect of the right to self-determination, which is the right of the people to elect the government system and participate in the decision-making of the society, in terms of international laws and documents and the law of the islamic republic of iran, which is based on islamic jurisprudence, and its adaptation to islamic jurisprudence , has been investigated and it can be seen that the islamic republic of iran is a system based on religious democracy, which has been very successful in establishing a democratic system. also, by studying islamic sources, we can say that there is no conflict between the principles of islamic jurisprudence and the right of people to rule, and the difference is in the rules of rule.