نقش تشکیلات قضایی در حفظ جایگاه و امنیت قضات با تاکید بر اصل 164 قانون اساسی

زمینه و هدف: استقلال قاضی و دستگاه های عدالت قضایی ریشه ای عمیق در فقه و باورهای دینی دارد. در ایران قانون‌گذار کشورمان به تاسی از قانون اساسی که ریشه در فقه اسلامی دارد، استقلال قوه قضائیه و قاضی را در قانون اساسی پیش‌بینی و این قانون، استقلال این قوه را تضمین نموده است. استقلال قاضی و دستگاه قضایی، امروزه در تمامی نظام‌های حقوقی دنیا به عنوان یک اصل دادرسی عادلانه و منصفانه به شمار می رود و تضمینی اساسی برای تحقق دادرسی عادلانه است که بدون آن تحقق عدالت میسر نیست.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافته‌ها و نتایج: استقلال مقامات قضایی در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران، در اصول قانون اساسی مورد پذیرش قرار گرفته که این امر مبیّن آزادی قاضی از هرگونه مداخله و تاثیرپذیری مقامات دیگر قوا است. استقلال قضایی به معنای عدم تاثیرپذیری دستگاه قضایی و به ویژه قاضی از عوامل غیر حقوقی و منع مداخله صاحبان قدرت و ثروت در فرآیند رسیدگی است. از آنجا که رعایت این اصل پیش شرط اجرای عدالت، حفاظت از حقوق شهروندان و تامین آزادی‌های مشروع آنان دانسته شده، رعایت آن مورد اجماع تمام نظامهای حقوقی بوده، هرچند سازوکارهای تضمین متفاوتی به کار گرفته شده است. بنابراین، به رغم وجود مقررات قانونی، اصل استقلال قضایی در نظام حقوق ایران به فعلیت کامل نرسیده و دارای ایراداتی بنیادین می‌باشد که لازمه آن اصلاح برخی قوانین مربوطه در این خصوص می‌باشد تا به‌تبع آن، اصل استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران نیز به ‌مانند نظام حقوق بین‌الملل محقق گردد.

the role of the judiciary in maintaining the position and security of judges with emphasis on article 164 of the constitution

field and aims: the independence of judges and judicial justice systems has deep roots in jurisprudence and religious beliefs. in iran, the legislator of our country, based on the constitution which is rooted in islamic jurisprudence, has foreseen the independence of the judiciary and the judge in the constitution, and this law has guaranteed the independence of this branch. the independence of the judge and judicial system is considered as a principle of fair and just proceedings in all the legal systems of the world today and it is a basic guarantee for the realization of a fair trial without which the realization of justice is not possible.method: the present research was carried out using a descriptive analytical method.finding and conclusion: the independence of judicial authorities has been accepted in international documents and iran’s legal system, in the principles of the constitution, which shows the freedom of the judge from any interference and influence of other authorities. judicial independence means that the judicial system, especially the judge, is not influenced by non-legal factors and the prohibition of the intervention of those with power and wealth in the proceedings. since the observance of this principle is considered a prerequisite for the administration of justice, the protection of citizens’ rights and the provision of their legitimate freedoms, its observance has been the subject of consensus in all legal systems, although different guarantee mechanisms have been used.therefore, despite the existence of legal provisions, the principle of judicial independence in iran’s legal system has not been fully actualized and has fundamental flaws that require the amendment of some relevant laws in this regard, so that, as a result, the principle of judicial independence in iran’s legal system is also international law to be realized.