بررسی موانع و چالش های آزادی اطلاعات

زمینه و هدف : یکی از پایه‌های اساسی حکومت‌های شفاف، حق دسترسی شهروندان به اطلاعات است. این حق، یکی از مهم‌ترین مصادیق آزادی‌های فکری است. چراکه با کمک اطلاعات درست و سنجیده افراد می‌توانند به پرورش فکر و ذهن خود بپردازند و افکار خود را منتشر سازند . اما گاهی این امر با موانعی مواجه می گردد که تحقق اهداف مورد نظر را با چالش مواجه می سازد. لذا این سوال مطرح است که آزادی اطلاعات در حقوق ایران با چه موانع و چالش هاییی مواجه می باشد؟روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: نظام حقوقی دسترسی آزاد به اطلاعات یکی از عناصر پایه‌ای حکومت‌های دموکراتیک و ضروری‌ترین ابزار در جهت تضمین آزادی‌های اساسی ازجمله حق آزادی بیان و حق تعیین سرنوشت است. از سویی حق جستجو یا دسترسی به اطلاعات را می‌توان یکی از ضروری‌ترین عناصر آزادی بیان دانست و از دیگر سوی مردم‌سالاری نیز بدون تضمین حق آگاهی نمی‌تواند متضمن آینده‌ای روشن باشد. حق آگاهی دارای دو مفهوم مضیق و موسع می‌باشد. این حق در مفهوم مضیق آن، آزادی در جستجوی اطلاعات را مدنظر قرار می‌دهد، اما مفهوم موسع آن، شامل حق دسترسی به اطلاعات یا حق دریافت اطلاعات است. تفسیر موسع از اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این حق را در حقوق اساسی کشورمان مدلل می‌سازد، به همین دلیل در کشورما نیز در سال 1388 ش با تصویب قانون«انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات»این حق به‌صورت عام و فراگیر وارد نظام حقوق موضوعه شد. با این‌وجود قانون اخیر حائز ایرادات، موانع و چالش‌هایی است که به آن‌ها اشاره‌شده است.

investigating barriers and challenges to freedom of information

field and aims: one of the basic foundations of transparent government is the right of citizens to access information. this right is one of the most important examples of intellectual freedoms, because with the help of accurate and measured information, people can cultivate their thoughts and minds and publish their thoughts. but sometimes it encounters obstacles that make it difficult to achieve the desired goals. therefore, the question arises that what obstacles and challenges does freedom of information face in iranian law?method: this research has been applied in terms of purpose, and in terms of data collection by documentary method and by studying valid laws and sources and the obtained information has been analyzed descriptively-analytically.finding and conclusion: the legal system of free access to information is one of the basic elements of democratic governments and the most essential tool for guaranteeing fundamental freedoms, including the right to freedom of expression and the right to self-determination. on the one hand, the right to seek or access information can be considered one of the most essential elements of freedom of expression, and on the other hand, democracy can not guarantee a bright future without guaranteeing the right to information. the right to information has two narrow and broad meanings. this right, in its narrow sense, envisages freedom to seek information, but its broader concept includes the right to access information or the right to receive information. a comprehensive interpretation of the eighth principle of the constitution of the islamic republic of iran justifies this right in the constitutional rights of our country. the legal system became the subject. nevertheless, the recent law has its drawbacks, obstacles and challenges that have been mentioned.