بررسی اثر تنش‌های دمایی و گرسنگی بر جنین‌زایی میکروسپور درکشت میکروسپورهای جدا شده دو رقم رز (Rosa hybrida L.) تتراپلویید

کشت میکروسپور یکی از روشهای کارآمد تولید گیاهان هاپلویید میباشد. در پژوهش حاضر، سیستم کشت میکروسپور در دو رقم تتراپلویید رز (‘apollo’ و ‘amarosa’) مورد بررسی قرار گرفت. عواملی شامل محیط جداسازی میکروسپورها (ab و b)، محیط القای جنینزایی در میکروسپورها (at3) به‌همراه منابع مختلف کربوهیدرات (ساکارز، مالتوز یا گلوکز) و آمینواسید لاکتالبومین هیدرولیزات مورد مطالعه قرار گرفتند. اثر تنش‌های گرسنگی و دمایی به‌تنهایی و یا به‌صورت توام با مدت زمان‌های گوناگون بر تقسیمات متقارن (اسپروفیتی) مورد ارزیابی قرار گرفت. از میکروسپورها در مراحل مختلف نموی جهت کشت استفاده شد اما بیشتر آن‌ها در مرحله انتهای تک‌سلولی بودند. به‌منظور حذف آلودگی‌های باکتریایی و قارچی، غنچه‌ها قبل از کشت با اتانول 70 درصد به مدت 15، 30 و 60 ثانیه یا هیپوکلریت‌سدیم (5/3 درصد) به‌مدت 5، 10 و 15 دقیقه ضدعفونی سطحی شدند. بهترین روش ضدعفونی غنچه‌ها تیمار با هیپوکلریت‌سدیم (5/3 درصد) به مدت 10 دقیقه تشخیص داده شد. دو محیط جداسازی تفاوت معنی‌داری در زنده‌مانی میکروسپورها نشان ندادند. در میان محیط‌های القایی مورد بررسی، در رقم ‘amarosa’، بالاترین میزان زنده‌مانی میکروسپورها در محیط at3 به‌همراه قند گلوکز به‌دست آمد. محیط‌های کشت القایی در رقم ‘apollo’، تفاوت معنی‌داری در زنده‌مانی میکروسپورها نشان ندادند. ترکیبی از تنش‌های گرسنگی و سرمایی به‌مدت سه روز موجب القای جنین در رقم ‘amarosa’ گردید. در پژوهش حاضر برای اولین بار جنین‌زایی میکروسپورهای رز گزارش می گردد.