تعیین نحوه توارث و مکانیابی ژنهای کنترلکننده صفات زراعی در جو

در این تحقیق، یک جمعیت 2:3f حاصل از تلاقی دو رقم جوی hiberna و pfyner جهت تعیین نحوه توارث بهروش تجزیه میانگین نسل‌ها و همچنین شناسایی نواحی ژنومی (qtl) کنترلکننده عملکرد و اجزا آن از طریق نشانگرهای ریزماهواره، مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه میانگین نسلها نشان داد که اگرچه در کنترل اکثر صفات زراعی هر دوی اثرات افزایشی و غالبیت نقش داشتند، اثرات غالبیت و اثرات متقابل غیرآللی بیشترین سهم را در توارث صفات روز تا رسیدگی، تعداد دانه در خوشه، طول خوشه و ارتفاع بوته به خود اختصاص دادند. پارامترهای ژنتیکی نظیر وراثتپذیری نشان داد که اداره صفت تعداد پنجه تحت تاثیر اثرات افزایشی بود. با اینکه اثرات افزایشی مهمترین نقش را در تکوین صفت عملکرد دانه در بوته داشتند این صفت از وارثت‌پذیری قابل توجهی برخوردار نبود. نقشه پیوستگی 159 نشانگر ریزماهواره با پوشش ژنومی 5/1030 سانتی‌مورگان تهیه گردید. براساس روش مکان‌یابی فاصله‌ای مرکب برای صفات روز تا رسیدگی، تعداد پنجه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد دانه در خوشه و عملکرد دانه به‌ترتیب 2، 4، 2، 4، 1، 4 و 7 ناحیه ژنومی مکان‌یابی شد. در میان qtlهای شناسایی‌شده در این مطالعه 10 ناحیه ژنومی توسط سایر محققین گزارش شده بود، که این امر نشان‌دهنده اهمیت و پایداری این نواحی در جمعیت‌های مختلف است. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که صفت عملکرد دانه تحت تاثیر تعداد زیادی ژن کوچک اثر بود، که این امر گزینش مستقیم برای اصلاح این صفت را با مشکل مواجه خواهد کرد. دو qtl از والد ‘pfyner’ بر روی کروموزوم‌های 1h و 2h (qgs-1 و qnt-2a) شناسایی شد که بصورت معنی‌دار باعث افزایش تعداد دانه در خوشه و تعداد پنجه شدند. در نتیجه در جمعیت در حال تفرق مورد بررسی می‌توان از این نواحی ژنومی به‌عنوان شاخص‌های گزینشی مناسب برای اصلاح غیرمستقیم عملکرد استفاده کرد.