بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات زراعی و بیان ژن‌های کد‌کننده فاکتورهای رونویسی zfp252 وdreb2a در برنج

برنج (oryza sativa) به دلیل سازگاری محدود با شرایط کم آبی، به تنش خشکی بسیار حساس است. تنش خشکی پاسخ‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی را در این گیاه تغییر می‌دهد. در این تحقیق تاثیر تنش خشکی در مراحل رویشی و زایشی بر صفات مورفولوژیک و بیان ژن‌های کدکننده فاکتورهای رونویسی dreb2a و zfp252 در لاین برنج th1 (حساس به خشکی) و رقم ندا (متحمل به خشکی) مورد بررسی قرار گرفت. تنش خشکی از طریق توقف آبیاری در مراحل پنجه‌زنی و خوشه‌دهی اعمال شد. نتایج بررسی صفات مورفولوژیکی نشان داد تعداد پنجه و تعداد خوشه به عنوان شاخصی برای تولید در رقم ندا به طور معنی‌داری بیشتر از لاین th1 بود. real time pcr نشان داد در رقم ندا تنش خشکی در مرحله رویشی باعث افزایش بیان ژن zfp252 (به نسبت 3.217 برابر) شد. این امر نشان دهنده‌ی اهمیت این ژن پاسخ‌دهنده به تنش خشکی در این ژنوتیپ در این مرحله‌ی رشدی می‌باشد. بررسی تغییرات میزان بیان ژن‌های dreb2a و zfp252 در لاین th1 حاکی از افزایش معنی‌دار بیان این دو ژن در نتیجه‌ی وقوع تنش خشکی در مرحله‌ی رویشی بود. آنالیز بیان ژن‌های کد کننده‌ی فاکتورهای رونویسی در این مطالعه بیانگر آن بود که گیاهان متحمل و حساس ممکن است از تنظیمات ژنتیکی و مکانیسم‌های متفاوتی در مواجهه با شرایط تنش استفاده کنند. رمزگشایی از این مکانیسم‌های مولکولی به درک بهتر تحمل به تنش و انتخاب استراتژی‌هایی برای بهبود بهره‌وری محصول در مواجهه با تغییرات آب و هوایی کمک می‌کند.

drought stress effect on agricultural traits and expression of genes encoding transcription factors dreb2a and zfp252 in rice

rice (oryza sativa) is very sensitive to drought stress because of its limited adaptation to water-deficit conditions. drought stress alters morphological, physiological, biochemical, and molecular responses in plant. in this study, the effects of drought stress on morphological traits and expression of transcription factor genes dreb2a and zfp252 at vegetative and reproductive stages were investigated in th1 line (drought sensitive) and neda (drought tolerant). drought stress was induced by stopping irrigation at tillering and heading stages. investigation of morphological traits showed tiller and panicle numbers as production indices were significantly higher in neda cultivar than th1 line. real time pcr neda genotype showed a significant increase (3.217 expression ratio) in expression of transcript level of zfp252 at vegetative stage under drought stress. this indicates the importance of this drought stress responsive gene in acquisition of drought tolerance in this genotype at this stage. investigation of expression level changes in th1 line showed significant increase in dreb2a and zfp252 genes expression under drought stress at the vegetative stage. gene expression analysis in this study suggesting that tolerant and sensitive plants may be using genetic regulations and different mechanisms to be exposed to stress conditions. deciphering of these molecular mechanisms will aid to better understand stress tolerance and to select strategies for improving crop productivity facing climate change.