تاثیر تنش شوری بر الگوی بیان ژن‌های sos1 و nhx1 در ارقام حساس و متحمل گندم زراعی

در سطح مولکولی، بررسی پاسخ و ارزیابی تحمل به شوری گندم زراعی، می‌تواند راهبرد مهمی در درک و مقایسه مکانیسم‌های دفاعی ارقام گندم محسوب گردد. بدین‌منظور، تحقیقی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت که فاکتورهای آزمایش شامل ارقام گندم زراعی (رقم متحمل سارک‌6 و رقم حساس بهاره‌چینی‌) و سری‌های زمانی نمونه‌برداری (صفر یا کنترل، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از تنش) بودند. تنش شوری با غلظت 250 میلی‌مولار کلرید سدیم بر روی گیاهچه‌های 10 روزه یکنواخت در مرحله دو برگی اعمال‌شده و نمونه‌برداری از بافت ریشه و اندام هوایی صورت گرفت. سپس میزان یون‌های سدیم و پتاسیم و در ادامه بیان نسبی ژن‌های sos1 و nhx1 توسط روش qpcr اندازه‌گیری شد. نتایج حاکی از این بود که پس از اعمال تنش شوری، با افزایش زمان نمونه‌برداری، مقدار na+ در اندام هوایی و ریشه رقم متحمل نسبت به رقم حساس کاهش‌یافته، اما در ارتباط با مقدارk+ ، پاسخ دو رقم و روند تغییرات، بسته به اندام گیاهی، متفاوت بود. همچنین نتایج نشان داد که الگوی بیان ژن‌های sos 1 و nhx1 در ریشه و اندام هوایی هر دو رقم، دارای روند منظمی نبود، اما در ریشه رقم سارک‌6، تجمع سریع‌تر و بیشتر رونوشت ژن‌ها مشهود بود که بیانگر نقش مهم این ژن‌ها در ریشه برای کاهش جذب یون سدیم و برقراری هموستازی یونی بود.

the effect of salinity stress on the expression pattern of sos1 and nhx1 genes in susceptible and tolerant cultivars of wheat crop

surveying the response and evaluating the salinity tolerance of wheat crop at the molecular level can be considered an important strategy in perception and comparing the defense mechanisms of wheat cultivars. for this purpose, a factorial experiment was conducted at gorgan university of agricultural sciences and natural resources based on a completely randomized design with three replications in which the experimental factors were included wheat crop cultivars (sarc 6 as tolerant cultivar and chinese spring as susceptible cultivar) and sampling time series (control or 0, 24, 48, 72, 96 h after stress). in this experiment, salinity stress with a concentration of 250 mm of sodium chloride was applied to uniform 10-day seedlings in the two-leaf stage, and sampling of root and shoot tissues was performed. then the amount of sodium and potassium ions and the relative expression of sos1 and nhx1 genes were measured by the qpcr method in the following. the obtained results indicated that after applying salinity stress, the amount of na+ in the shoot and root of both cultivars had raised trend with increasing sampling time. but about in the amount of k+, depending on the plant organ, the response of the two cultivars and the trend of variations were different. also the results showed that the expression pattern of sos1 and nhx1 genes in the shoot and root of both cultivars, did not have a regular trend. in general, it can be concluded that in the root of the sarc 6 cultivar, faster and more accumulation of genes transcript was evident. this issue indicates that the essential role of these genes in the root for reducing sodium ion absorption and establishing ionic homeostasis.