بررسی تغییرات بیان ژن‌های sos1، p5cs1 و pmp3-6 در لاین های ذرت تحت تنش شوری

غلظت بالای نمک در آب و خاک یکی از عمده‌ترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در سراسر جهان است. در این مطالعه، میزان نشت یونی و تغییرات بیان نسبی ژن‌های sos1، p5cs1 و pmp36 در ریشه و برگ لاین‌های متحمل و حساس ذرت تحت شرایط نرمال و تنش شوری ds/m8، در زمان‌های 24 ساعت (کوتاه مدت) و 7 روز (بلند مدت) بعد از اعمال تنش در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار زیستی و 3 تکرار تکنیکی در سال 1398 با فناوری واکنش زنجیره ای پلی مراز در زمان واقعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان نشت یونی در لاین حساس در بلند مدت بیشتر از لاین متحمل بود. بیشترین میزان بیان نسبی دو ژن p5cs1 و pmp36 در شرایط تنش شوری (ds/m 8) در بافت ریشه لاین متحمل مشاهده شد. در مقابل بیشترین میزان بیان نسبی ژن sos1 در بافت برگ لاین حساس در کوتاه مدت مشاهده شد. محاسبه همبستگی بین بیان نسبی ژن‌ها نشان داد بین بیان نسبی ژن‌های p5cs1 و pmp36 همبستگی مثبت و معنی‌داری (05/0p≤) وجود دارد. احتمالاً بیان بالای ژن‌های p5cs1 و pmp36 در ریشه لاین متحمل اندکی بعد از اعمال تنش شوری (کوتاه مدت) گیاه را در تنظیم فشار اسمزی و جلوگیری از ورود زیاد سدیم به درون گیاه یاری نموده و باعت افزایش تحمل گیاه به تنش شوری می شود. نتایج این پژوهش می‌تواند در برنامه‌های به‌نژادی ذرت برای تولید ارقام مقاوم به شوری مفید واقع شود.

Study the expression of SOS1, P5CS1 and PMP3-6 genes in maize under salt stress

High concentration of salt in soil and water is one of the major factors limiting crop growth and production worldwide. A factorial experiment based on completely randomized design with two biological and three technical replicates was performed in 20182019 to study the ion leakage rate and chanes in relative expression of SOS1, P5CS1 and PMP36 genes in the root and leaf of Zea mays L. tolerant and susceptible lines under normal and 8 dS/m salinity conditions using realtime PCR technique after 24hours and 7days (as shorttime and longtime, respectively) of applying salt stress. The results showed that ion leakage rate at longtime was high in the susceptible line than that of the tolerant line. The highest relative expression of P5CS1 and PMP36 genes in 8 dS/m salinity stress was observed in the roots of tolerant line. In contrast, the highest increase in the reltive expression of SOS1 gene was observed in the leaf tissue of susceptible line at shorttime. Correlation analysis among the relative expression of studied genes revealed a positive significant correlation (P≤0.05) between P5CS1 and PMP36 genes expression. Probabiliy, the high expression of PMP36 and P5CS1 genes in the root tissue of the tolerant line in the ealier time post salt stress application is responsible for regulating osmotic pressure and preventing excessive Na+ entry into the plant that results in icreasing the tolerance of plant to salt stress. The results of this study can be useful in Zea mays L. breeding programs for producing salinity tolerant varieties.