ردﻳﺎﺑﻲ ﺳﺮوﻟﻮژﻳﻜﻲ و مولکولی وﻳﺮوس s ﺳﻴﺐ‌زﻣﻴﻨﻲ (pvs) در ارقام رایج سیب‎زمینی در استان اردبیل

ویروس s سیب‌زمینی (pvs) متعلق به جنس carlavirus از تیره betaflexiviridae یکی از ویروس‌های مهم خسارت‌زا در سیب‌زمینی می‌باشد. به منظور ردیابی ویروس s سیب‌زمینی، نمونه‌برداری از مزارع سیب‌زمینی استان اردبیل، طی تابستان سال‌های 95-1394، صورت گرفت. گیاهان محک در گلخانه، به منظور بررسی بیولوژیکی نمونه‌های برگی مشکوک به آلودگی، مایه زنی شدند. نمونه‌ها با آزمون الیزا از نظر آلودگی به ویروس pvs مورد بررسی قرار گرفتند. جهت ردیابی مولکولی، از روش rt-pcr با استفاده از آغازگرهای اختصاصی مربوط به ناحیه پروتئین پوششی ویروس pvs استفاده شد. توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی مربوط به دو جدایه از ویروس (با رس‌‍شمار mh159207 و mh159208) جدا شده از ارقام آگریا و اوشینا تعیین شد. توالی پروتئین پوششی دو جدایه با یکدیگر و با 29 جدایه دیگر قابل دسترسی در بانک ژن مقایسه شد. درخت تبارزایی رسم شده نشان داد که جدایه‌ها به دو گروه اصلی i (زیرگروه‌های ia وib ) و ii تقسیم ‌شدند. دو جدایه ag-9-pvs-f و os-11-pvs-f در زیرگروه ib همراه با جدایه‌های آذربایجان، کرمان، همدان و اصفهان و جدایه‌هایی از مجارستان، اوکراین، اسکاتلند و هند قرارگرفتند. هم‌ردیفی توالی اسید‌آمینه فرضی پروتئین پوششی دو جدایه مورد بررسی با شش جدایه ایرانی و پنج جدایه خارجی این ویروس بیانگر اختلاف در هشت و 25 اسیدآمینه بهترتیب برای جدایه‌های ag-9-pvs-f و os-11-pvs-f بود. نتایج نشان‌دهنده وجود جدایه‌های متنوع ویروس pvs در کشور بوده و تفاوت در توالی اسید نوکلئوتیدی و اسید آمینه‌ای می‌تواند حاکی از تفاوت در منشا جفرافیایی و به تبع آن نحوه و زمان ورود جدایه‌های ویروس به منطقه باشد.