تولید فضای هانری لوفور

فضا در سه دهه‌ی اخیر به یکی از مولفه‌های اساسی در تحلیل‌های شهری تبدیل شده است. می‌توان گفت که اثرگذارترین و پیچیده‌ترین متنی که مبنای این چرخش فضایی را فراهم کرده است کتاب تولید فضای هانری لوفور است. هدف غایی لوفور این بود که نشان دهد فضا سیاسی است. از دید لوفور فضا و زمان به طور تفکیک‌ناپذیری در فرایندهایی ذیل شیوه‌های تولید، به هم پیوند خورده اند. او تولید فضا را اصلی‌ترین سازوکار بقای سرمایه‌داری می‌داند و در این رابطه از چرخه‌ی دوم انباشت سرمایه نام می‌برد. لوفور بر آن است تا ابعاد پنهان و بدیهی‌فرض‌شده‌ی فرایند تولید فضا را که منجر به تسخیر فضای زندگی روزمره شده است آشکار کند و نشان دهد که تغییر جامعه اساساً به معنای تغییر فضا یا تولید فضاست. دانش معتبر فضا از نظر لوفِور باید به مسیله‌ی تولید بپردازد و فضاهای بازنمایی و بازنمایی‌های فضا را شرح دهد، اما از همه مهم‌تر باید به روابط متقابل و پیوندهای‌شان با پرکتیس اجتماعی بپردازد. لوفِور می‌گوید آن‌هایی که چگونگیِ بازنماییِ فضا را کنترل می‌کنند، چگونگیِ تولید، سازماندهی و مصرف فضا را نیز کنترل می‌کنند. او در این راستا چارچوبی تحلیلی را تحت عنوان نظریه‌ی تولید فضا به کار می‌گیرد که به شکلی پیچیده برگرفته از اندیشه‌ی دیالکتیکی، نظریه‌ی زبان و خوانش او از پدیدارشناسی است. بنابراین ضروریست تا ابعاد این نظریه را مورد کاوش قرار دهیم. این کاوش برای همه‌ی آن‌هایی که به شکلی در تحلیل پدیده‌ها و واقعیت‌های شهری درگیرند سودمند است.