مسیله آسیب‌پذیری اجتماعی‌شدن کودکان در فضای رسانه‌های فراملّی مطالعه موردی: خانواده‌های شهر زنجان

در این مقاله به تبیین آسیب شناختی مسیله اجتماعی شدن کودکان در فضای رسانه‌های فراملّی، مطالعه موردی خانواده‌های شهر زنجان، پرداخته شده است. در مُدل نظری تحقیق مفروض اصلی این است که آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای بعنوان متغیر وابسته، براساس نظریه آیسک آیزن و مارتین فیشباین به عواملی نظیر گرایش به پیام‌های بازرگانی، انگیزش پیروی از پیام‌های بازرگانی، گزینش پیام‌های مهم بازرگانی، ارزش اقتصادی پیام‌های بازرگانی، اقناع رسانه‌ای پیام‌های بازرگانی و متغیرهای زمینه‌ای خانواده‌ها، بستگی دارد. بنابراین با تکیه بر نظرسنجی از پدران و مادران در خانواده‌های شهر زنجان قرار است به این مسیله پرداخته شود. لذا از 135502 نفر متاهلین جمعیتِ آماری 18 سال ببالای شهر زنجان ( از 227790 کل و 92288 مجرد )، 219 نفر متاهل ( از 368 کل و 149 مجرد ) با استعانت از قواعد تعیین حجم نمونه بعنوان نمونه آماری (100 پدر + 119 مادر) و براساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و سهمیه‌ای انتخاب گردیدند. با استفاده از پرسشنامه هدایت شده داده‌های مورد نیاز جمع‌آوری و با کمک مجموعه آماری برای علوم اجتماعی (spss) پردازش گردید. یافته‌های تحقیق برمبنای ضریب همبستگی پیرسون (r) نشان می‌دهد که ازنظر پدران ( نسبت به مادران) در فرآیند جامعه پذیری کودکان در فضای شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای، کودکان هم گرایش بالایی به پیام‌های بازرگانی دارند؛ و هم اینکه کودکان از انگیزش بالایی در پیروی از پیام‌های بازرگانی برخوردارند. در عین حال تفاوت معناداری میان پدران و مادران ازنظر آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای، و همچنین ارزش اقتصادی پیام‌های بازرگانی، گزینش پیام‌های مهم بازرگانی، و اقناع رسانه‌ای پیام‌های بازرگانی وجود ندارند. در صورتی که براساس تحلیل رگرسیون چندگانه (r) و تحلیل مسیر جهتِ نیکویی برازش مُدل نظری، برحسب ارزش بتا (b) در مجموع 64% تغییراتِ آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای (64/0= r2)، ازنظر مادران (16/0-) بستگی به افزایش اقناع رسانه‌ای پیام‌های بازرگانی (54/0+)، افزایش انگیزش پیروی از پیام‌های بازرگانی (26/0+)، کاهش ارزش اقتصادی پیام‌های بازرگانی (17/0-)، افزایش گزینش پیام‌های مهم بازرگانی (17/0+) و افزایش گرایش به پیام‌های بازرگانی (10/0+)، در خانواده‌های شهر زنجان با حجم بالای بُعد خانوار (12/0+) و فاقد مسکن شخصی (12/0-)، دارد.