ارتباطات بحران؛ مطالعه پوشش خبری بحران‌های طبیعی(زلزله و سیلاب) در افغانستان در یک دهه اخیر (1392 الی 1402)

هدف این پژوهش مطالعه پوشش اخبار بحران‌های طبیعی افغانستان در یک دهه اخیر با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف پوشش رسانه ای اخبار بحران های طبیعی این کشور است. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوایی کمی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، 10 رسانه سراسری و پر مخاطب در افغانستان است و در مجموع 612 مطلب خبری با استفاده از کدنامه محقق ساخته مورد تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج این مطالعه، رویکرد اصلی رسانه‌ها با 92.5 درصد «اطلاع رسانی» محض است و تنها در برخی رسانه‌های خصوصی و حزبی رویکرد «انتقادی»، «تحقیقی» و ... مشاهده شد. قالب ارائه مطلب در این رسانه‌ها «خبر» و «خبرکوتاه» است و به «گزارش»، «مقاله» و «مصاحبه» و «مطالب علمی- آموزشی» کم پرداخته شده است. با توجه به اهمیت اطلاع رسانی در خصوص نیازهای آسیب دیدگان از بحران، نتایج این تحقیق نشان می دهد که در بیش از 80 درصد مطالب، تقریبا به هیچ نیازی اشاره نشده است. معدود اخبار و مطالبی که حول نیاز آسیب دیدگان منتشر شده اند، عمدتا معطوف به نیازهای ابتدایی همچون آب و غذا و سرپناه اشاره داشته اند. جهت گیری رسانه های «دولتی»، «حزبی» و «خصوصی» در ارتباط با عملکرد دولت در مدیریت بحران تقریبا یکسان بوده و تنها در برخی از رسانه های حزبی معدود اخبار و گزارش های انتقادی با جهت گیری منفی مشاهده شده است. نتایج تحقیق در مجموع نشان می دهد روزنامه‌نگاری بحران در افغانستان غیر تخصصی و غیر حرفه‌ای است. از این جهت، طراحیالگوی روزنامه نگاری بحران و نیز تقویت دانش این حوزه، در افغانستان ضروری به نظر می رسد.

crisis communications; studying the news coverage of natural crises (earthquakes and floods) in afghanistan in a recent decade (2013to 2023).

the purpose of this research is to study the news coverage of afghanistan’s natural crises in the last decade with the aim of identifying the strengths and weaknesses of media coverage of natural crises in this country. in this research, quantitative content analysis method has been used. the statistical population of this research is 10 nationwide and popular media in afghanistan, and a total of 612 news articles have been analyzed using the researcher’s code. based on the results of this study, the main approach of the media with 92.5% is pure information and only in some private and party media, the approach of critical, investigative, etc. was observed. the format of presentation of content in these media is news and short news and report, article, interview and scientific-educational content are not given enough attention. considering the importance of providing information about the needs of those affected by the crisis, the results of this research show that in more than 80% of the materials, almost no needs are mentioned. the few news and materials that have been published about the needs of the victims have mainly referred to the basic needs such as water, food and shelter. the orientation of the government, party and private media in relation to the government’s performance in crisis management is almost the same, and only in some party media, a few news and critical reports with a negative orientation have been observed.