نقش تفاوت‌های ‌فرهنگی و شیوه‌های اطلاع‌رسانی بر استعمال دخانیات نوجوانان (مطالعه موردی: دانش‌آموزان شهرستان ورامین)

یکی از مشخصه‌های جامعه ایرانی کثرت و تنوع فرهنگی است که توجه به موضوع ارتباطات میان فرهنگی و تلاش برای تشخیص عوامل موثر بر آن ضروری است. در واقع تنوع فرهنگی و قومیتی در بروز برخی رفتارها و بطور کلی سبک زندگی افراد باتوجه‌ به متغیرهای زمینه‌ای مانند جنسیت، پایگاه اجتماعی و اقتصادی موثر است. بنابراین مسئله این پژوهش آن است که نقش تعاملات اجتماعی در میدان‌های تجربه (گروه‌های مرجع) باتوجه‌به پیشینه فرهنگی افراد در کنار شیوه‌های موثر اطلاع‌رسانی بر روی استعمال دخانیات نوجوانان چیست. این یک پژوهش توصیفی - تبیینی از نوع پیمایش است، روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی که با فرمول کوکران انجام شد. بنابراین از مجموع 1868 دانش‌آموز (دختر و پسر) مقطع متوسطه شهرستان ورامین با استفاده از روش کوکران، حجم نمونه با 95 درصد اطمینان، 319 دانش‌آموز محاسبه شد. از این تعداد، دانش‌آموزانی که تجربه استعمال (اعم از سیگار و قلیان) نداشتند، از نمونه‌ کسر و تعداد نمونه به 208 نفر رسید. از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برای توزیع نمونه، بسته به پایه و جنسیت، استفاده شد. ابزار جمع‌آوری، پرسش‌نامه محقق‌ساخته و تکنیک تحلیل داده‌ها فراوانی نسبی، درصد فراوانی، آزمون t، آنالیز واریانس (anova)، ضرایب همبستگی کندال، پیرسون و آزمون کای اسکوئر و فریدمن است. نتایج نشان می‌دهد که ویژگی‌های فردی، قومیتی و نیز گروه همسالان و خانواده به ترتیب تاثیر مثبت، مستقیم و معناداری را با گرایش به استعمال دخانیات داشتند. شبکه‌های اجتماعی و گروه همسالان نیز به ترتیب تاثیرگذارترین ابزار اطلاع‌رسانی نسبت به رسانه‌های جمعی و مدرسه بودند.

the role of cultural differences and informing methods on adolescents’ smoking (case study: varamin county students)

one of the characteristics of iranian society is cultural diversity, thus it is necessary to pay attention to the issue of intercultural communication and try to identify factors affecting it. in fact, in fact, cultural and ethnic diversity is effective in the occurrence of certain behaviors and general people’s lifestyles according to background variables such as gender, and socioeconomic status. therefore, this study seeks to determine how social interactions based on habit and cultural background in the fields of practice (reference groups), combined with various methods of educating and informing, affect smoking and control it among adolescents. this is descriptive-survey research in terms of survey type and was conducted in 2020. it involved 319 school-going adolescents in varamin county, tehran, iran (aged 16-18 years) who completed a self-administered anonymous questionnaire on the use of tobacco products. after completing the questionnaires, the data were analyzed, using relative frequency, frequency percentage, t-test, analysis of variance (anova), kendall’s, and pearson’s correlation coefficients, and the chi-square test. the findings show that contextual factors, dominant culture based on ethnicity, peer groups, and family gatherings all have a direct and significant influence on smoking proclivity. social networks and peer groups were also more effective than mass media and schools in informing individuals about smoking’s risks.