فمینیسم عامه‌پسند در اینستاگرام: تحلیل محتوای متون کنش‌گران ایرانی حوزه زنان

این پژوهش به جستجوی ردِ پای «فمینیسم عامه‌پسند» در محتواهای به‎اشتراک ‎گذاشته ‎شده از سوی کنشگران ایرانی حوزه زنان در بستر رسانه‌های اجتماعی می‌پردازد. به این منظور، به تحلیل کیفی محتوای نمونه‌های استخراج‌‎شده از حساب‎ کاربری پُربازدید چهار کنشگر حوزه زنان در اینستاگرام پرداخته، و کوشیده‎ایم با شناسایی مسائل پربسامد و برجسته‎شده حوزه زنان و جنسیت در این محتواها، چگونگی پرداختن به این مسائل، و راهکارهای پیشنهادشده برای آنها، به این پرسش پاسخ دهیم که آیا این متون نشان دهنده وجود گرایش به فمینیسم عامه پسند نزد کنش‎گران ایرانی فعال در حوزه زنان هستند یا خیر. بر اساس یافته‏های پژوهش، محتواهای به اشتراک‏گذاشته‎شده و کنش‌گری کنش‎گران مورد مطالعه، دارای ویژگی‎هایی چون درگیری در حلقه بازخوردها، تمرکز افراطی بر بدن زنان، ارائه نسخه‏‌ای زیبایی‌سازی‌شده از فمینیسم، و گاه پیشنهاد راهکارهای ساده‏‌سازی‌شده و فردگرایانه برای حل نابرابری‌های مبتنی بر جنسیت هستند. همچنین نشان داده شده‌است که گرچه کنش‌گری دیجیتال فعالان مورد مطالعه می‏‌تواند به مشاهده‏‌پذیری مسائل به‌حاشیه‌رانده‌‎شده زنان ایرانی کمک کند، این کنش‌گری بیش از همه در راستای ایجاد سرمایه اجتماعی برای کنشگران بوده‌است. به علاوه، نتیجه مطالعه نشان می‏دهد که برخی پویش‌ها و کنشگری‌های فعالان مورد مطالعه را می‏‌توان ذیل فرایند قدرت ‏گرفتن فمینیسم‌ عامه‌‏پسند و محبوبیت آن در مباحثات عمومی ساخته‏‌شده در فضای مجازی ایران حول مسائل زنان به شمار آورد.

popular feminism in iranian instagramcontent analysis of iranian women’s rights activists digital material

the study investigates the manifestation of “popular feminism” in the content created and shared by iranian women’s rights activists on social media platforms. to do so, it is studied how women’s issues and claims are represented in these digital materials and which solutions are proposed by the activists for the gender inequality. this work is based on qualitative content analysis of sample posts extracted from four popular instagram accounts which are run by women’s rights activists. besides identifying the most frequent themes in these accounts, we criticised the content as being involved in feedback loops, emphasizing women’s bodies, presenting an aestheticised version of feminism and proposing simplified individualist solutions for gender inequalities.we also argued that however this sort of digital activism make women’s suppressed and marginalised issues and claims visible on the digital space, it is mainly a way for activists’ self-branding and it could be considered as part of a process in which popular feminist discourse is regenerated and reinforced in the iranian digital space.