ثروت فرهنگی؛ مکملی برای نظریه سرمایه فرهنگی در جوامع چند فرهنگی

مفهوم سرمایه فرهنگی در چند دهه اخیر در جامعه شناسی ایران با اقبال زیادی مواجه شده است. این مفهوم نخستین بار از سوی جامعه‌ شناس فرانسوی، پی‌یر بوردیو مطرح شد و هدف از آن تبیین ناکامی‌های دانش‌آموزان طبقات پایین در مدرسه بود. این مفهوم از زمان طرح تاکنون در حوزه‌های مختلفی مانند قشربندی و فرهنگ اهمیت زیادی پیدا کرده و تحقیقات تجربی بسیاری راجع به آن انجام شده است؛ در عین حال مفهوم فوق، مخصوصاً از سوی نظریه پردازان نژادیانتقادی در بوتۀ نقد قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن بررسی مفهوم سرمایه فرهنگی، با بررسی متون موجود در این زمینه، به بررسی مهم‌ترین انتقادات مطرح شده از آن و معرفی مدل ثروتهای فرهنگی به عنوان مکمل و جایگزینی برای آن خواهیم پرداخت. هدف غایی مقالۀ حاضر معرفی، بررسی و توضیح اجزاء مدل ثروت‌ فرهنگی است که عبارتند از سرمایه آرمانی، سرمایه خانوادگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه زبانی، سرمایه مقاومتی و سرمایه جهتیابی. ادعای نظری مقالۀ حاضر این است که مفهوم ثروت فرهنگی، از سویی موجب ایجاد نگاهی جدید به اقلیت‌ها و فرودستان خواهد شد و به شناخت و برنامه‌ریزی دربارة مسایل مختلف آن‌ها کمک بسیاری خواهد کرد و از سوی دیگر طرح این مفهوم می‌تواند به لحاظ تجربی، زمینه‌ساز تحقیقات و مطالعات تجربی بسیاری شود.

Cultural wealth; A complement to the theory of cultural capital in Plural Societies

One of the concepts that have been enthusiastically encountered in Iran’s sociology in recent decades is the theory of cultural capital. This concept was first introduced by Bourdieu, and its purpose was to explain the disadvantages of Lowerclass students at school. This concept has become very important in many areas such as stratification and culture and a great number of experimental researches has been done on it. At the same time, this concept has been criticized, in particular by racialcritical theorists. In this article, by reviewing the existing texts about cultural capital, we will present the most important criticisms raised in this field and we will introduce the cultural wealth model as a complement and also as an alternative to it. The purpose of the present article is to introduce, review and explain the components of the cultural wealth model which includes: aspirational, linguistic, social, navigational, familial, and resistant capital. The theoretical claim of the present article is that the concept of cultural wealth will give new insights to minorities and subordinates, and it will help to recognize and plan their various issues, also the design of this concept can be empirically grounded in many studies.