«مطالعات آزمایشگاهی» در جامعه‌شناسی علم: رویکردی فرهنگی به تولید دانش

ظهور رویکرد «مطالعات آزمایشگاهی» در جامعه شناسی علم، پیامد نوعی چرخش فرهنگی در مبانی معرفت شناسی این حوزه است. رویکرد عقلانی بر اساس معرفت شناسی واقع گرایانه، علم را یک پدیده عقلانی، همگانی، غیر اجتماعی، یک بعدی و بی تاثیر از علایق اجتماعی فرهنگی می داند. اما رویکرد فرهنگی، بر اساس معرفت شناسی اجتماعی فرهنگی (یا معرفت شناسی نسبی گرا) علم را به عنوان یک فعالیت کاملاً اجتماعی و فرهنگی در نظر می گیرد که پیوند اساسی با ایدئولوژی ها و ارزش های اجتماعی فرهنگی دارد. مطالعات آزمایشگاهی بر کنش های متقابل بین کارگزاران مادی و انسانی تاکید دارد. بر اساس این مطالعات، فعالیت علمی امری اساساً محلی، در هم آمیخته و عارضی است؛ بنابراین دانش را نمی توان به عنوان فعالیتی تعبیرکرد که از قواعد روش علمی تبعیت می کند. «مطالعات آزمایشگاهی علم» نشان داد که نیروهای خاص جامعه شناسی و انسان شناسی می توانند وارد حریم آزمایشگاه شده، و نشان دهند که آنجا نیز یک جهان سیاسی پر از معاهدات مذاکره شده و تحمیل شده برای پیشروی در مسیرهای پذیرفته شده، و مبتنی بر دیدن آن چیزهایی است که باید آنها را دید. در این مقاله به معرفی سنت مطالعات آزمایشگاهی در جامعه شناسی علم می پردازیم و مهمترین شواهد و مصادیق این سنت را در مطالعات جامعه شناسان علم و فناوری، تحلیل و بررسی می کنیم. به این ترتیب، ضمن بررسی تاریخچه «مطالعات آزمایشگاهی»، پیشگامان این حوزه (از قبیل مایکل لینچ، کارین نورستینا ، لاتور و ولگار) معرفی می شوند. سپس «مکتب بث» به عنوان یکی از گرایشات اصلی در این حوزه، مورد بررسی و تامل قرار می گیرد؛ و در پایان رویکرد مطالعات آزمایشگاهی مورد نقد و تحلیل قرار می گیرد.

Laboratory Studies in the Sociology of Science: a Cultural Approach to Scientific Production

The emergence of approach laboratory studies in the sociology of science, is the consequence of a cultural turn in epistemology of this area. Rational approach based on a realist epistemology, considered science as a rational phenomenon, universal, nonsocial, one dimensional and ineffective of sociocultural interests. But the cultural approach based on sociocultural epistemology (or epistemological relativism) considered science as a quite social and cultural activity, and that have the fundamental connection with ideologies and socio cultural values. Laboratory studies have focused on the interactions between the human and material vendors. Based on these studies, scientific activity is essentially local, mixed and accidental, so knowledge cannot be interpreted as an activity that obeys the rules of the scientific method. Laboratory studies of science showed that certain forces sociology and anthropology can enter the laboratory space, and show that there is also a political world filled with treaties negotiated and imposed to advancing to the paths accepted and based on seeing those things that should see them. In this paper, we introduce the tradition of laboratory studies in the sociology of science. And investigated the most important evidence and facts of this tradition in the sociologists of science and technology studies. Thus, we review the history of the laboratory studies, pioneers in this field are introduces (such as Michael Lynch, Karin KnorrCetina, Latour and Woolgar). Then, Bath school was considered as one of the main trends in this area, and in the end, the approach of laboratory studies was analyzed.