بررسی نسبت میان بهبود شاخص ‌های حاکمیت قانون و توسعه سیاسی

صرف‌نظر از تفاوت و اختلاف‌نظر در تعاریف، مفهوم توسعه سیاسی، توافق کلی وجود دارد که دمکراتیک شدن قدرت سیاسی، بسط قدرت سیاسی، گسترش مشارکت سیاسی، عقلانی و تخصصی شدن تصمیم‌گیری‌ها توسط نظام سیاسی و در نهایت وحدت ملی در قالب دولت ـ کشور، اهداف محوری آن را شامل می‌شود. به‌علاوه توسعه سیاسی در برابر مفهوم فروپاشی سیاسی به کار می‌رود. برای ارزیابی میزان توسعه سیاسی، توجه به شاخص‌های حکومت قانون اهمیت اساسی دارد. مفهوم «حکومت قانون» جایگاه بسیار اساسی در مباحث مرتبط با توسعه سیاسی و نظام دمکراتیک داراست که متاسفانه اغلب از نظر دور مانده است. در مقاله حاضر ضمن کوشش برای مشخص کردن ارتباط دو مفهوم حکومت قانون و توسعه سیاسی تلاش خواهیم داشت تا نشان دهیم که همبستگی و گسستگی دو شاخص مزبور نسبت به یکدیگر ازمنظر مطالعات سیاست تطبیقی به چه شکلی است. یافته‌های به‌دست آمده از مقاله نشان می‌دهد درحالی‌که توسعه سیاسی بدون بهبود شاخص‌های حکومت قانون اساساً غیرممکن و بی‌معناست، ارتقای این شاخص‌ها در جهت تحول جامعه به سوی توسعه سیاسی تاثیر خواهد داشت.