پویایی توزیع درآمد در ایران با استفاده از معرفی و اندازه‌ گیری شاخص ‌های مختلف تحرک درآمدی

روش‌های معمول بررسی و اندازه‌گیری نابرابری،نمی‌توانند تحولات درونی جامعه را از حیث جابه‌جایی در گروه‌های درآمدی، منعکس کنند. این شاخص‌ها برای نشان دادن پویایی توزیع درآمد کارآمد نیستند. در این مطالعه برای نشان دادن تغییر و تحول توزیع درآمد از مفهوم تحرک درآمدی استفاده می‌شود.برخلاف تئوری‌های اندازه‌گیری نابرابری و فقر، ادبیات تحرک درآمدی یکپارچه و منسجم نیستو ارائه تعریف جامع و دقیق به‌دلیل ماهیت چندبعدی آن مشکل است. در این مطالعه، ضمن معرفی انواع مفاهیم تحرک درآمدی، شاخص‌های مختلف آن محاسبه می‌شوند. همچنین با استفاده از تئوری زنجیره مارکوف مرتبه اول، دوم و پنجم و ماتریس احتمال انتقال در پنجک‌های درآمدی، الگوی احتمالی که توزیع درآمد از آن پیروی می‌کند مورد بررسی و پیش‌بینی قرار می‌گیرد. با توجه به فقدان داده‌های پنل بلندمدت در ایران، این هدف با ترکیب داده‌های مقطعی بودجه خانوار سال‌های 1363 تا 1392 و با ساخت داده‌های شبه‌پنل انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد احتمال گذار از یک پنجک درآمدی معین به همان پنجک در زمان‌های متوالی بسیار بالاست که بیانگر تحرک کم و پایداری و ابقای هر وضعیت می‌باشد. همچنین نتایج شاخص‌های تحرک درآمدی حاکی از انعطاف‌پذیری کم و توزیع نامتقارن فرصت‌های زندگی است.

An Survey on the Dynamics of Income Distribution by Introducing and Measuring Different Indices on Income Mobility in Iran

Common methods on evaluating and measuring inequality cannot reflect the internal changes of society in terms of displacement in income groups, income transfer and so on. These indices are not suitable for investigating the dynamics of income distribution. In this study, concept of "income mobility" is used to evaluate the change of income distribution. Contrary to the theory of measuring inequality and poverty, literature on income mobility is not integrated, and because of the multidimensional nature of income mobility, it is difficult to provide the comprehensive definition on it. In this study, different concepts and indicators on income mobility are calculated.        Thus, by using the theory of Markov chain first second and fifthorder as well as transition probability matrix, the pattern of income distribution are analyzed and forecast. This objective is fulfilled by constructing pseudo panel that combines thirty years of crosssectional Household Expenditures and Income Surveys from 1984 to 2013. The results indicate that the probability of transition from a certain income quintile to the same quintile in successive time is high. That indicates low mobility and stability status. The results also show low flexibility and asymmetric distribution of life opportunities in the country. These findings reveal a serious attention to the inequality of opportunity.