اشتغال‌‌آفرینی کشاورزی در منطقه شمال غرب ایران با تاکید بر زیربخش باغبانی

با توجه به لزوم کاهش مهاجرت‌های بی‌رویه روستاییان، اشتغال‌آفرینی روستایی ضرورت حیاتی است. این مسیله در مناطقی که تراکم جمعیت روستایی آنها بالا بوده و شرایط مستعدی برای فعالیت‌های کشاورزی دارند از اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی وضعیت اشتغال‌زایی روستایی در منطقه شمال غرب کشور (استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان) و ارایه راهکارهای مناسب در این زمینه است. به این منظور، برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و اقتصادی و نیز سیمای عمومی بخش کشاورزی این منطقه بررسی و سپس با میانگین کشوری مقایسه شده است. داده‌های این تحقیق براساس داده‌های مرکز آمار ایران و نشریات بانک مرکزی و معاونت برنامه‌ریزی نظارت راهبردی، جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار gis بررسی توصیفی ـ تحلیلی شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که 39/31 درصد جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می‌کنند که میزان این شاخص برای منطقه شمال غرب 66/37 درصد است. براساس شاخص ترکیبی محاسبه شده، کشاورزی در اقتصاد این منطقه نسبت به دیگر مناطق کشور سهم بالاتری دارد. همچنین با وجود سهم تقریباً 23 درصدی بخش کشاورزی از ارزش افزوده استان‌های این منطقه (این میزان در سطح کشوری فقط 11 درصد است) و نیز با توجه به اینکه 34 درصد اشتغال این منطقه به کشاورزی مربوط است، بااین‌حال بهره‌وری نیروی کار بخش کشاورزی در کشور به‌ویژه در شمال غرب، پایین بوده و پدیده بیکاری پنهان در آن مشهود است. بنابر یافته‌های مطالعه، می‌توان با انتقال نیروی کار مازاد کشاورزی از زیربخش زراعت به زیربخش باغبانی و نیز احداث مجتمع‌های گلخانه‌ای در میان‌مدت و توسعه صنایع جانبی مرتبط با باغبانی در درازمدت، زمینه مساعدتری را درخصوص اشتغال‌زایی روستایی بهره‌ور ایجاد کرد.