ارزیابی سازوکار نظارتی برنامه پنجم توسعه

سازوکار نظارتی یکی از محورهای مهمی است که در برنامه‌های توسعه مورد توجه قانونگذاران قرار می‌گیرد و در موفقیت آن تاثیر قابل توجهی ایفا می‌کند. در این مقاله میزان کارایی سازوکار نظارتی بر برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه بررسی می‌شود. برای انجام این امر، ابتدا روش‌های عام نظارت قوه مقننه بر برنامه‌های توسعه و ویژگی‌های لازم برای یک شاخص (مورد انتظار در نظارت) ارایه شده است. سپس سازوکار نظارت بر برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه ازمنظر سطح تطابق با روش‌های نظارت و ویژگی‌های لازم برای شاخص‌های نظارتی به‌صورت تطبیقی بررسی گردیده است. با ملاحظه درجه تشابه ساختار نظارت برنامه پنجم با برنامه چهارم توسعه و سنجش میزان کارآمدی سازوکار نظارت بر برنامه چهارم توسعه از طریق مطالعه گزارش‌های نظارتی سالیانه برنامه چهارم (و میزان تحقق اهداف نظارتی برنامه)، این نتیجه از سازوکار نظارت برنامه پنجم به‌دست آمده است که سطح کارآمدی مورد انتظار از نظارت بر برنامه پنجم توسعه تفاوت چندانی با سطح کارآمدی برنامه چهارم نخواهد داشت. در عمل، سازوکار نظارت بر برنامه چهارم توسعه کارا نبوده و نتایج مورد انتظار نظارت بر برنامه را برآورده نکرده است. بر این اساس یک سازوکار نظارتی پیشنهاد شده که درواقع مکمل سازوکار نظارتی موجود در برنامه پنجم است. بنیان این پیشنهاد ایجاد ارتباط میان بودجه سالیانه و برنامه توسعه است که در آن دیوان محاسبات، گزارش‌های نظارتی سالیانه ارایه شده توسط دولت را ارزیابی کرده و این ارزیابی یکی از متغیرهای تاثیرگذار در فرایند تصمیم‌گیری تخصیص بودجه سالیانه خواهد بود.