داوری‌پذیری دعاوی بیمه با رویکرد به قانون «بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» مصوب 1395

گسترش قواعد مربوط به داوری و تعدد دعاوی در زمینه اختلافات بیمه‌ای سبب شده تا لزوم پذیرش داوری در این عرصه بیش از پیش احساس شود. پذیرش اصل کلی قابلیت داوری دعاوی مختلف به‌رغم همه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های پیش‌رو، نگرش پذیرش داوری در دعاوی بیمه را تقویت می‌کند. با این نگرش، قانونگذار در آخرین اراده خود در قانون «بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» مصوب 1395 به صورت صریح از نهاد داوری ذکری به میان نیاورده است و این سکوت و وجود برخی مقررات خاص موجب شده تا تردیدهایی در داوری‌پذیری این دعاوی ایجاد شود. تردید در تعارض داوری دعاوی بیمه با نظم عمومی، عدم ذکر نام داوری در مقررات قانون بیمه اجباری و آمرانه بودن برخی از مقررات این قانون، باعث شده تا داوری‌پذیری دعاوی بیمه با ابهام مواجه شود؛ اما شبهات یاد شده قابل رفع است و با تفکیک بین مسئولیت مدنی و کیفری حوادث تحت شمول بیمه، مانعی برای پذیرش داوری نیست. در مقاله حاضر سعی شده تا به شیوه تحلیلی و توصیفی ضمن بررسی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی در ارجاع دعاوی بیمه‌ای به داوری، مزایا و معایب پذیرش داوری در دعاوی بیمه مطرح شود.

An Arbitrary Approach to Insurance Claims with an Emphasis on Judicial Procedure (Compulsory Third Party Liability Insurance for Motor Vehicle Accidents)

The expansion of arbitration rules and the increase in number of claims in insurance disputes have magnified the need for the acceptance of arbitration in this area more than ever. Although different prohibitions and limitations exist, the acceptance of the general principle of arbitrability reinforces the mindset where arbitration is allowed in insurance claims. Despite this, the legislator has not explicitly mentioned arbitration in the law on compulsory third party liability insurance for motor vehicle accidents, and this silence and the existence of certain rules, has led to doubts about the acceptance of arbitration in such claims. Reservations regarding the issues that may arise in public order due to arbitration, the failure to mention arbitration in the provisions of the Compulsory Insurance Law, and the vagueness of some of the provisions of the law have led to the ambiguity of the arbitrability of insurance claims. Nevertheless, these doubts can be resolved if a clear distinction between civil liability and criminal liability insurance coverage is placed. Once this happens, there is no obstacle stopping the acceptance of arbitration. In this study, the descriptive and analytical method was employed. Furthermore, the legal limitations and prohibitions in referring insurance claims to arbitration, and the advantages and disadvantages of accepting arbitration, have been analyzed.