بیمه مصرف و ضرورت شناسایی آن در لایحه بیمه تجاری

قانون حاکم بر روابط بیمه‌ای ایران قانون بیمه مصوب 1316 است. برای رفع کاستی‌ها و ابهام‌های این قانون در سال 1384 لایحه‏‌ای با عنوان «لایحه بیمه تجاری» از سوی دولت برای تصویب و جایگزینی قانون بیمه به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. اما در این لایحه و نظرات کارشناسی شده در مجلس شورای اسلامی اشاره‌ای به «بیمه‌های مصرف» نشده است و در حقیقت تفکیکی بین بیمه‌های مصرف و بیمه‌های غیرمصرف مشاهده نمی‌شود. از‌این‌رو بیمه‌گذار بیمه مصرف دارای تعهداتی یکسان با بیمه‌گذار بیمه‌های غیرمصرف بوده و ضمانت اجرای آن نیز واحد خواهد بود. امری که امروزه مورد پذیرش جامعه حقوقی نبوده و متناسب با اقتضائات اقتصادی و بیمه‌ای دنیا نیست. در این نوشتار ضمن توجیه لزوم شناسایی و تفکیک بیمه‌های مصرف از بیمه‌های غیرمصرف، با مطالعه تطبیقی به ارائه این نظر پرداخته شده است که در بیمه‌های مصرف باید تعهدی متفاوت از تعهد به افشای مقرر در بیمه‌های غیرمصرف مورد شناسایی قرار گیرد و ضمانت اجراهای آن نیز متناسب با ماهیت آن در نظر گرفته شود. در پایان نیز پیشنهادهایی برای اصلاح لایحه بیمه تجاری ارائه شده است.

Consumer Insurance and the Necessity to Define it Within the Trade Insurance Bill

The governing laws on insurance relations in Iran are based on the 1316 Insurance Bill. In order to overcome the problems and ambiguities within this law, in 2005 the Iranian government presented a bill, labeled the ‘Trade Insurance Bill’, to the Iranian parliament; this was to be taken as a replacement for the Insurance Bill. However this bill does not address consumer insurance and there seems to be no difference between trade insurance and consumer insurance within the bill. Thus insurers offering consumer insurance are not required to undertake the same obligations as the insurers of nonconsumer insurance. As a result, they are not equally protected by sanctions. This matter is unacceptable in the current legal society and is not in sync with financial and insurance policies around the world.In this study, the Adaptive Study Method is employed to illustrate the necessity of distinguishing between consumer insurance and nonconsumer insurance. In consumer insurance, clauses, which differ from permitted disclosure clauses in nonconsumer insurance policies and which offer suitable legal sanctions, must be put in place. This study offers several suggestions to help reform the Trade Consumer Bill.