آسیب شناسی سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی ایران در پیشگیری اولیه از اعتیاد

اعتیاد و سوءمصرف مواد‌مخدر بزرگترین آسیب اجتماعی کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر دنیاست. این مشکل جهانی و ملی به عنوان یک مساله مهم در سیاست‌گذاری‌های کلان مورد توجه قرار‌گرفته واهمیت بازنگری سیاست‌های اتخاذ شده را دوچندان نموده است. لذا هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی  ایران در پیشگیری اولیه از اعتیاد بوده و روش پژوهش نیز ، روش آمیخته(ترکیبی) مشتمل بر تکنیک دلفی، تحلیل محتوا، تحلیل عاملی و تحلیل سلسله‌مراتبی بوده‌است. جامعه مورد مطالعه نیز مشتمل بر چهار گروه سیاست‌گذاران، مدیران اجرایی، صاحب‌نظران و ذینفعان (معتادان بهبودیافته) است. داده‌های جمع‌آوری شده در فرآیند سیاست‌گذاری ما را به موانع مهم در آسیب‌شناسی سیاست‌ها رهنمون نموده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که ذاتی نبودن امر پیشگیری در وظایف نهادهای متولی، عدم ادغام فعالیت های پیشگیرانه در ساختار دستگاه‌های  اجتماعی کشور، ابهام در ساز و کار ارزیابی و نظارت، تمایل سیاست‌گذاران و مدیران به برنامه های زود‌بازده و کوتاه‌مدت و در نهایت عدم تناسب سیاست‌های پیشگیرانه با اهمیت مساله اعتیاد از  جمله مهمترین آسیب‌های سیاست‌گذاری پیشگیری اولیه از اعتیاد به حساب می‌آیند.

Pathology of the Iranian Policymaking on Primary Prevention of Drug Addiction

The research aims to consider the pathology of the Iranian policymaking on the primary prevention of drug abuse and addiction. The research has been conducted based on the mixed methods consist Delphi technique, content analysis (method), factor analysis and analytic hierarchy process (AHP). Also, the study population includes four groups of policymakers, the executives, experts and recovered addicts. Unfortunately, we face the major challenges to consider the pathology of policies through using current data gathered from the policymaking process. Findings of the research indicate that the inalienability of prevention (from drug addiction) within the scope of  accountable institutions’ responsibilities, the disintegration of preventive activities on the structure of social institutions (of our country), an ambiguity in the monitoring and evaluation mechanism, the willingness of policy makers and officials to carry out highyield and shortterm programs, the inappropriateness of preventive policies to the depth and breadth of drug addiction issue which are considered as  major problems of the Iranian policymaking on primary prevention of drug addiction .