کاربردی از مدل جاذبه تعمیم‌یافته پویا در تحلیل تاثیر بی‌ثباتی سیاسی بر همگرایی تجاری کشورهای جهان اسلام

کشورهای اسلامی در عصر کنونی با چالش های بسیاری در عرصه های مختلف از جمله در عرصه اقتصادی مواجه اند که ریشه بسیاری از آنها در مسائل سیاسی نهفته است. یکی از مصادیق چنین امری همگرایی تجاری بین این کشورهاست که با وجود وجوه اشترا ک متعدد، دوام لازم را ندارند. در این مقاله تاثیر بی ثباتی سیاسی بر همگرایی تجاری کشورهای جهان اسلام در قالب الگوی جاذبه تعمیم یافته پویا و با استفاده از داده های منتخبی از شانزده کشور مسلمان آسیایی ازجمله ایران طی دوره زمانی 2001 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های حاصل از برآورد مدل جاذبه تعمیم یافته پویا که با روش پانل پویا و گشتاورهای تعمیم یافته انجام شده است، مبین آن است که تولید ناخالص داخلی، میزان جمعیت، مشابهت ساختار اقتصادی و زبان مشترک بین کشورها تاثیر مثبت و فاصله جغرافیایی تاثیر منفی معنادار بر همگرایی تجاری کشورهای مورد مطالعه دارد. ضریب متغیر بی ثباتی سیاسی در مدل جاذبه پویا منفی برآورد شده است که با توجه به معنادار بودن آن اینگونه استنباط میشود که افزایش بی ثباتی سیاسی نقش مخربی در همگرایی تجاری کشورهای مسلمان در دوره مورد بررسی داشته است. با توجه به اثرگذاری قابل مالحظه این عامل بر همگرایی تجاری، پیشنهاد میشود کشورهای مسلمان و همچنین سازمان کنفرانس اسلامی، برنامه ها و تمهیدات ویژه ای را برای افزایش ثبات سیاسی در این کشورها به کار گیرد تا از این طریق یکی از پیشنیازهای اصلی افزایش همکارهای تجاری میان آنها فراهم شود.

An Application of Dynamic Generalized Gravity Model to Analyze the Effect of Political Instability on Trade Integration of Islamic Countries

In the current era, Islamic countries are facing numerous challenges in various fields especially in the economic area which most of them are originated from political issues. One example is trade integration between these countries that it is not sustainable in spite of the numerous similarities between them. The paper analyzes the role of political instability on trade integration of Muslim countries through applying a dynamic generalized gravity model as well as using chosen data of 16 Asian Muslim countries, including Iran during 2001 2015. Findings which have been obtained through estimating dynamic generalized gravity model as well as panel reveal that some factors such as GDP, population, economic structure similarity and common language between countries have positive effect but geographical distance has negative impact on trade integration of the chosen countries. The coefficient of political instability on dynamic gravity model was estimated negative which shows that increasing political instability has weakened the trade integration of Muslim countries during the mentioned period. Regarding its considerable significance of political stability on trade integration, it is recommended that Muslim countries as well as OIC to take appropriate measures to eliminate political instability in these countries in order to facilitate the preconditions of trade integration improvement.