تحول فقر در استان ایلام طی برنامه‌های دوم تا پنجم توسعه: با تاکید برآثار سیاست هدفمندی یارانه‌ها

هدف این مقاله بررسی فقر در چهار حوزه وسعت، توزیع، شدت و سیاستگذاری در مناطق شهری و روستایی استان ایلام است. در این پژوهش با بکارگیری داده‌های هزینه و درآمد خانوارها، شاخص‌های فقر سرشمار، شکاف فقر، کشش فقر، هدفمندی ثابت سرانه و مدت زمان فقر طی برنامه‌های دوم تا پنجم توسعه برآورد شدند. نتایج نشان می‌دهد که تغییرات ساختاری ایجاد شده در برنامه‌های چهارم و پنجم متفاوت از برنامه‌های قبل است از جمله اینکه برای اولین بار میزان فقر مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری شده و تنها در این دوره در هر دو منطقه جغرافیایی فقر افزایش یافته است. بررسی فقر سرشمار بر اساس مشخصه‌های خانوارها نشان می‌دهد که بعد از هدفمندی نه تنها برای هیچ گروهی از خانوارها فقر بهبود نیافته بلکه خانوارهای غیرآسیب‌پذیر نیز آسیب‌پذیر شده‌اند. در مورد سیاستگذاری کاهش فقر، میزان اثرگذاری رشد بر فقر در مناطق روستایی بیش از 1/5 برابر مناطق شهری است و اندازه‌گیری مدت زمان فقر نشان می‌دهد که خانوارهای با شکاف فقر حداکثری را تنها با نرخ‌های رشد 12 درصدی طی دوره 10 ساله می‌توان از فقر رهایی بخشید. بر اساس نتایج شاخص هدفمندسازی ثابت سرانه حتی با دو برابر کردن یارانه‌ها همچنان 36 و 30 درصد خانوارهای روستایی و شهری فقیر خواهند بود. بنابراین با ادامه سیاست‌های کنونی امکان تعدیل فقر وجود ندارد و رفع آن نیازمند حمایت‌های اجتماعی گسترده‌تری است که مستلزم بازنگری در سیاست‌های حمایتی و روش‌های شناسایی فقرا است.

Evolution of Poverty in Ilam Province During the Second to Fifth Development Plans: The Emphasis on the Effects of Targeted Subsidies Policy

The present study aims to evaluate poverty in rural and urban areas of Ilam Province in regards of four various fields including extent, distribution, severity and policy making. In this connection, using expenditure and income data of the households during, percapita poverty, poverty gap, lumpsum targeting and time taken to exit of poverty indices (during the 2nd5th development plan) were estimated. Results show that structural reforms had been occurred in the fourth and fifth development plans are different in comparison with the previous plans. For instance, poverty level in rural areas has been more increased than urban areas for the first time as well as only in this period, poverty was increased in both mentioned areas. The evaluation of percapita poverty index based on household characteristics show that after conducting targeted subsidies plan, not only the problem of poverty is not removed in each household, but also vulnerability level has been increased in nonvulnerable households. Average exit time measure of poverty shows that households which are suffering from maximum poverty gap can be gotten rid of poverty only by a 12% growth rate, during a period of 10 years. According to the results of lumpsum targeting index, 36% of rural households as well as 30% of urban households will be poor even through a double increment of subsidies. Therefore, it is obvious that current policies could not help in poverty modification but poverty elimination needs for wider social supports which requires to review of supportive policies and poor identification methods.