تاملّی بر خوانش فیلسوفان اصالت فایده از بازدارندگی کیفر مرگ

مکتب معرفتی اصالت سودمندی با تا کید بر اصل تداعی معانی، درصدد افزایش رنج ها و کم کردن منافع احتمالی ناشی از ارتکاب بزه است. این مکتب فکری با گزینش نگاه ابزاری به کیفرها، از جمله کیفر مرگ، نیل به بیشترین منفعت اجتماعی در نتیجه تحمیل کیفر را خواستار است. در همین راستا، از دیرباز تا کنون فایده گرایان ابقا گرا و الغا گرا تلاش های فکری و فلسفی متعددی برای کشف چارچوبی اخلاقی برای توجیه تحمیل و یا مخالفت با تحمیل کیفر مرگ کرده اند. بررسی انتقادی نظریات هر یک از این دو گروه، نشان از وجود آشفتگی های فلسفی و یا عملی بسیاری برای نیل به اهداف فایده گرایی دارد. مقاله حاضر از روش توصیفی تحلیلی بهره برده و با استفاده از متون مرجع فایده گرایان، مطالعات آماری و اسناد و مدارک، پس از تبیین نظریات فایده گرایان ابقاگرا و الغاگرا به ارزیابی انتقادی کیفر مرگ از دریچه بازدارندگی پرداخته است. نگرش انتقادی به سودمندی کیفر مرگ، به اصلاح و تعدیل قوانین کیفری دارای مجازات مرگ مبتنی بر اصالت فایده، کارآمد شدن کیفر اعدام، افزایش تاثیر بازدارنده آن و دستیابی به هدف اصلی مکتب اصالت فایده، یعنی منفعت اجتماعی، کمک خواهد کرد. ازاینرو، همسویی یا عدم همسویی کیفر مرگ با اصول فلسفه اصالت فایده را تبیین می کنیم و به ارزیابی انتقادی آنها می پردازیم و در آخر معیاری جدید برای حل این تعارضات، یعنی ضرورت کاربست نگاه فلسفی ترکیبی به کیفر مرگ، را ارائه می کنیم.

A Survey of Utilitarian Philosophers’ Reading on Capital Punishment Deterrence

The intellectual movement of utilitarianism focuses on the association of ideas with the aim of maximizing pains but minimizing possible benefits of committing a crime. This school of thought considers punishment as an instrument, including capital punishment as well as seeks to achieve the greatest social benefits in terms of imposing punishments. Therefore, remainist utilitarians as well as abolitionists have made numerous intellectual and philosophical efforts to provide a moral or philosophical justification in a bid to justify imposition or disimposition capital punishment a several years ago. Critical analysis of these two groups exhibits serious philosophical or practical challenges of utilitarian goals as well as makes the necessity of hybrid philosophical approach to capital punishment. We are going to analyze capital punishment through using utilitarian (philosophers’) reference texts critically. Hence, the present research aims to analyze the utilitarian (philosophers’) different perceptions and readings about the imposition of capital punishment as well as explain serious problems and challenges facing capital punishment deterrence through emphasizing the utilitarianism school, not others.