تحول مفهومی «ارتباطات» و «توسعه» در برنامه های توسعه ی ایران(مطالعه موردی: آخرین برنامه ی توسعه ی نظام گذشته[1355] و نخستین برنامه ی توسعه ی سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران[1383])

تحول گفتمانی مبانی، متغیرها و عوامل تاثیرگذار در توسعه ، تحول مفهومی در نسبت میان ارتباطات و توسعه را به دنبال داشته است، به طوری که آثار آن در اسناد برنامه ریزی های توسعه نیز به چشم می خورد. مطالعه تاریخی این سیر تحول از سویی و شناخت وجوه اشتراک و تمایز برنامههای مهم توسعه از سوی دیگر، فرایند برجسته شدن نقش ارتباطات را در این زمینه/ خصوص نشان می دهد. مطالعه تطبیقی ارتباطات در برنامه ششم توسعه(1355) که آخرین برنامه توسعه نظام گذشته است و برنامه چهارم توسعه(1383) که نخستین برنامه براساس سند چشم انداز 20 ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران است، مشابهت ها و تفاوت های تاریخی را در برداشت از دو مفهوم توسعه و ارتباطات نشان می دهد. برنامه ششم پیشین به ابعاد اطلاعاتی و ارتباطی برنامه ریزی توسعه ملی بر پایه گذار از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی در سال 1355 از سوی کمیته مشترک برنامه ریزی اطلاعات و ارتباط جمعی پرداخته و ماموریت برنامه چهارم جدید رشد پایدار اقتصادی دانایی محور بر پایه اهداف چشم انداز بیست ساله کشور تعریف گردیده است. این مقاله با تحلیل محتوای مستندات نظری دو برنامه یعنی گزارش کمیته مشترک برنامه ریزی اطلاعات و ارتباطات جمعی برنامه ششم (1355) و مبانی نظری و مستندات برنامه چهارم توسعه (1383) به توصیف و تحلیل مفهوم ارتباطات و توسعه در آنها می پردازد. بر اساس این پژوهش در برنامه ششم(1355)، توسعه ملی ، به عنوان هدف توسعه ای و گذار از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی مساله ارتباطات کشور است. این دو مضمون در برنامه چهارم(1383) با هدف رشد پایدار اقتصادی در توسعه و جامعه دانایی محور در ارتباطات دنبال شده اند.

Conceptual evolution of

Discourse evolution of foundations, variables and influencing factors in development have led to conceptual evolution in the relation between communication and development , So that it's effects are also seen in development planning documents. Historical study of this evolution process in one hand, and recognition of both similarities and differences of important development plans on the other hand, present highlighting process of communication role in this field. Comparative study of communication in Sixth development plan(1355) that is the last development plan of prior regime and fourth development plan(1383) that is the first plan according to Iran's 20year outlook plan presents historical similarities and differences from development and communication concepts. Prior sixth plan has studied informational and communicational aspects of national development planning on the base of transition from a traditional society to an information society in 1355 by the Joint Committee on Information and communication planning, and the fourth development plan's mission is defined knowledgebased sustainable economic growth Based on Iran's 20year outlook plan's goals. This paper describes and analyzes the concept of communication and development by content analysis of the theoretical documentations of tow plans (the report of planning Joint Committee of information and communication of sixth plan (1355) and theoretical bases and documentation of fourth development plan (1383) ) Based on this research, in sixth plan (1355), national development as developing aim and transition from a traditional society to an information society is problem of the country communication. These two concepts have been followed through Fourth plan (1383) with the goal of sustainable economic growth in development and knowledgebased society in communication.