واکاوی پیشایندها و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی اعتیاد به اینترنت با استفاده از رویکرد مرور نظام‌مند پیشینه

برخی پژوهش‌ها حاکی از تاثیرات منفی و برخی حاکی از جنبه‌های مثبت  اینترنت بر ابعاد مختلف زندگی کاربران آن است، لیکن به نظر می‌رسد استفاده افراطی از هر رسانه‌ای بیشتر تبعات منفی آن را دامن می‌زند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی پیشایندها و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی اعتیاد به اینترنت با استفاده از رویکرد مرور نظام‌مند پیشینه است. این پژوهش به روش کیفی و بر اساس مرور نظام‌مند انجام شد. در فرایند بررسی سیستماتیک، تعداد 83 پژوهش در بازۀ زمانی 1380 تا 1400 شناسایی شدند. بامطالعۀ دقیق متن پژوهش‌ها توسط اساتید دانشگاه و خبرگان، 48 پژوهش، شمول تشخیص داده شد. بر طبق نتایج بدست آمده، اضطراب اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی و هراس اجتماعی، به‌ترتیب قوی‌ترین پیشایندها و انزوای اجتماعی، سازگاری اجتماعی و گرایش‌به جنس مخالف، به‌ترتیب قوی‌ترین پیامدها شناسایی شدند. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، اندازۀ ‌اثر روش نمونه‌گیری هدفمند در پژوهش‌های مربوط ‌به پیشایندها و پیامدها بیشتر از سایر روش‌های نمونه‌گیری بود. اعتیاد به اینترنت باعث افزایش انزوای اجتماعی و گرایش به جنس مخالف و کاهش سازگاری اجتماعی می‌شود و از اضطراب اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی و هراس اجتماعی تاثیر می‌پذیرد. در همین‌راستا پیشنهاد می‌شود میزان استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی، مدیریت و سواد رسانه‌ای افراد ارتقاء داده شود.

an analysis of the antecedents and consequences socio-cultural of internet addiction using a systematic background review approach

some studies indicate the negative effects and some indicate the positive aspects of internet on various aspects of its users’ lives, but it seems that excessive use of any media fuels its negative consequences. the purpose of the current research is to analyze the antecedents and consequences socio-cultural of internet addiction using a systematic background review approach. this research was conducted by qualitative method based on systematic and systematic background review. in the process of systematic review, 83 articles were identified from 2002 to 2022, and by carefully studying the text of persian articles by university professors and experts, 48 articles were identified. social anxiety, social capital and social phobia are respectively the strongest antecedents and social isolation, social adjustment and opposite sex orientation are identified as the strongest socio-cultural consequences. due to the heterogeneity in the studies, the effect size of the purposeful sampling method in researches related to antecedents and consequences was higher than other sampling methods. internet addiction increases social isolation and orientation to the opposite sex and decreases social adaptation, and is affected by social anxiety, social capital, and social phobia.