سازوکار ارتقای مشارکت دانش جویان در نظام مدیریت دانشگاهی با تاکید بر توسعه ی مولفه های فرهنگی

در آموزش عالی ایران «نظام مدیریت دانشگاهی» ساختار بیش از اندازه هرمی و متمرکز به خود گرفته و فضای مداخله ی حداقلی را برای ذی نفعان بالاخص دانش جویان به وجود آورده که این موضوع برخی حوزه های عملکردی دانشگاه ها را با چالش روبه رو ساخته است. تحقیقات نشان می دهد عدم توسعه ی مناسب فرهنگ مشارکتی در دانشگاه ها یکی از علل عمده ی مطرح شده در این زمینه می باشد. هدف این پژوهش طراحی سازوکار ارتقای مشارکت دانش جویان در نظام مدیریت دانشگاهی مبتنی بر توسعه ی مولفه های فرهنگی به مطالعه می باشد. در این تحقیق ابتدا با بهره گیری از روش کیفی مولفه های موثر فرهنگی بر مشارکت دانش جویان شناسایی و اولویت بندی شد، پس از آن با به کارگیری روش کمّی و با استفاده از ابزار پرسش نامه و نمونه ی آماری381 نفر از دانش جویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، به عنوان مطالعه ی موردی تحقیق داده های آماری جمع آوری شد و با کمک نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های این پژوهش مشارکت دانش جویان در نظام مدیریت دانشگاهی ایران بر اساس مولفه های فرهنگی وضعیت مطلوبی ندارد و شکل گیری فرآیندهای غیر تعاملی، عدم تمایل به کار گروهی، تمرکزگرایی دانشگاه ها، نبود ساختارهای مناسب مشارکتی در کنار ضعف مولفه های فرهنگی از موانع مهم آن به شمار می آیند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که 42 مولفه ی فرهنگی و اجتماعی در 4 بعد نهادی(12 مولفه)، بعد نگرشی(13 مولفه)، بعد رفتاری(8 مولفه) و بعد ارزشی(9 مولفه) بر ارتقای مشارکت دانش جویان در نظام مدیریت دانشگاهی ایران موثر می باشند، تقویت این مولفه ها در چارچوب سازو کار پیشنهادی این تحقیق می تواند به ارتقای نظام مدیریت دانشگاهی در قالب یک «نظام شورایی» منجر شود.

mechanism to promote student participation in the university management system with emphasis on the development of cultural components

in iranian higher education, the university management system (ums) has taken on an overly pyramidal and centralized structure and has created a minimal intervention space for stakeholders, especially students which have challenged some of the functional areas of universities. this research shows the lack of proper development of participatory culture in universities as one of the main reasons. the objective of the paper is to design a mechanism to promote student participation in the ums based on the development of cultural components. using the heuristic mixed method, first in the qualitative section to identify culturally effective components on student participation in a purposeful judgmental method, a sample of 15 studies was selected and 50 components were counted systematically by fuzzy delphi method through experts consisting of 17 people. in the quantitative section, the current status of student participation based on cultural components were identified in the form of descriptive-survey method, through a researcher-made questionnaire from the perspective of 381 people from the stakeholder community of the islamic azad university, science and research branch, selected by simple random sampling method and then assessed using spss software. students’ participation in the iranian ums based on cultural components is not favorable. the formation of non-interactive processes, unwillingness to work in a team, centralization of universities, lack of appropriate participatory structures along with the weakness of cultural components are all important obstacles. this study indicates that 41 cultural and social components in 4 institutional dimensions (12 components), attitude dimension (13 components), behavioral dimension (8 components) and value dimension (9 components) affect the promotion of student participation in the iranian ums. strengthening these components can lead to the promotion of the university management system in the form of a council system.