واکاوی معیارهای فرهنگی اجتماعی و اقلیم در معماری بومی (مطالعه موردی: بررسی تطبیقی تکایای تاریخی و معاصر مازندران)

ویژگی‌های فرهنگی اجتماعی و اقلیم همواره به‌عنوان دو رکن اصلی موثر بر شکل‌گیری معماری آیینی شناخته می‌شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی این معیارها و بررسی میزان اهمیت هر یک از آنها می باشد. این پژوهش از نوع ترکیبی و تلفیقی از پژوهش کیفی و کمّی می باشد. روش پژوهش حاضر، توصیفی پیمایشی بوده و برای بررسی اهمیت هر یک از معیارها و زیر معیارها، از نظرات خبرگان با ابزار پرسشنامه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss و طیف لیکرت استفاده شده است. جامعه آماری شامل نُه تکیه در مازندران در دو اقلیم کوهستان(ییلاق) و دشت(قشلاق) به صورت هدفمند انتخاب شدند. مطابق یافته های پژوهش، از میان معیارهای فرهنگی اجتماعی ، »آیین و مذهب « در تکایای تاریخی (4٫60) و »عقاید و باورها « و »روابط اجتماعی « ، با میانگین (4٫30) و (4٫30) بیشترین اهمیت را در تکایای معاصر دارند. در خصوص معیارهای اقلیم نیز، »معماری بومی « با وزن (4٫30) دارای بیشترین اهمیت در تکایای تاریخی و در تکایای معاصر نیز، زیرمعیار »آب و هوا « با وزن (3٫55) دارای بیشترین اهمیت می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که معیار‌های فرهنگی اجتماعی و معیارهای اقلیم دارای تاثیر مثبت و معناداری بر معماری بومی تکایای مازندران هستند که در این‌ بین نقش معیار‌های فرهنگی اجتماعی بااهمیت‌تر است.

Evaluation of Socio-cultural and Climate Criteria in Venacular Architecture (Case study: A comparative study of historical and contemporary Tekiehs in Mazandaran)

Sociocultural characteristics and climate have always been recognized main factors influencing the physical formation of ritual spaces architecture. The purpose of this study was to evaluate these criteria. This research is a combination of qualitative and quantitative research. The method of the present study is descriptivesurvey and to evaluate the importance of each criterion, the opinions of experts with a questionnaire and data analysis with SPSS software and Likert scale have been used. Statistical population including nine Tekiehs in Mazandaran in two climates were purposefully selected. According to research findings, the results showed that among the criterias of Sociocultural , Religion rdquo; in historical Tekiehs (4.60) and ldquo;Beliefs and Social relationships in contemporary with average (4.30) and (4.30) are the most important in the formation of Tekiehs architecture of Mazandaran. Concerning criterias of climate , the results findings showed that venacular architecture with weight (4.30) is more important than other criterias in historical Tekiehs. Also in contemporary Tekiehs, the criterion of climate characteristics with weight (3.55) is important. The results showed that Sociocultural characteristics and climate have a positive and significant effect on the Tekiehs architecture of Mazandaran, in which the role of Sociocultural characteristics is more important in climate indicators