خوانش تطبیقی گزاره‌‌های رئالیسم‌جادویی در رمان‌های المرحوم حسن کمال و عزاداران بَیَل غلامحسین ساعدی

رئالیسم جادویی از شاخصه‌های واقع گرایی در نیمه دوم قرن بیستم است که با درآمیختگی با خیال، ساختارهای واقعی را تغییر داده است. حسن کمال و غلامحسین ساعدی ازجمله پیشگامان این سبک داستان نویسی در ادبیات داستانی معاصر عربی و فارسی هستند. رمان های المرحوم و عزاداران بَیَل از نمونه های برجسته این سبک داستان نویسی هستند که در این مقاله تلاش شده شگردهاى نویسندگان از منظر گزاره های رئالیسم‌جادویی، باروش توصیفی– تحلیلی براساس مکتب آمریکایی مورد بررسی قرار گیرد. لزوم شناخت درون مایه و عناصر رئالیسم‌جادویی باتوجه به مشکلات اجتماعى، فرهنگى و سیاسى دو کشور مصر و ایران و باتوجه به اسطوره ها و باورها ضرورت پژوهش است. نتایج نشانگر آن است که نویسندگان از رئالیسم‌جادویی برای بیان مشکلات سیاسی و اجتماعی موجود در جامعه مصری و ایرانی استفاده نمودند. عنصر «سحروجادو»، «وهم و خیال»، پس از عنصر «واقعیت»، شالوده این دو داستان را تشکیل می دهد. زمینه گرایش هر دو نویسنده به سبک رئالیسم‌جادویی را باید در جنبه های روان شناختی شخصیت های داستان آنان و ویژگی های فردی مشترک آنان دانست. در المرحوم مولفه های رئالیسم‌جادویی؛ مانند «نمادسازی»، «رازگونگی»، «صدا و بو» حضوری پررنگ تر دارد و در عزاداران بَیَل، نمونه های بیشتری از عناصر «دوگانگی»، «اسطوره» و «صدا و بو» دیده می شود.

a comparative reading of the propositions of magical realism in the novels of the al-marhoum by hassan kamal and azadaran-e bayal by gholam-hossein saedi

magic realism is one of the characteristics of realism in the second half of the twentieth century. kamal and saedi are among the pioneers of this style. al-marhoum and azadaran-e bayal are prominent examples of this style. in this paper, the writer’s methods are analyzed with a descriptive-analytical method based on the american school of thought. the need to know the content and elements of magical realism with regards to the social, cultural, and political problems of the two countries (egypt and iran), myths, and beliefs is the necessity of research in this respect. the results show that the authors used magical realism to express the political and social problems in their society. the element of &magic&, &illusion&, and &imagination&, after the element of &reality&, forms the foundation of these two stories. the background of both writers’ tendency towards magical realism style should be considered through the psychological aspects of the characters in their stories and common individual characteristics. in al-marhoum, the components of magical realism; such as &symbolization&, &mystery&, &sound and smell& have a more prominent presence, and more examples of the elements of &duality&, &myth& and &sound and smell& can be observed in in this novel.