بررسی تطبیقی کهن‌الگوی آنیما در اشعار محمود درویش و فریدون مشیری

بنابر دیدگاه یونگ، روان‎شناس سوئیسی، ضمیر ناخودآگاه بشر یک سویة جمعی دارد که آکنده از کهن‎الگوهای موروثی از نیاکان اوست. این میراث می‌توانند بر افکار و احساسات بشر تاثیر بگذارند. یکی از آن‌ کهن‌الگوها آنیما نام دارد که به شخصیت زن پنهان در وجود هر مردی اطلاق می‎شود. در آثاری که برآمده از احساسات مردانه هستند، به‎ویژه آثاری که مضمونی عاشقانه دارند، بهتر می‎توان ردّ پای آنیما را دید؛ زیرا در این آثار، زنِ درون مرد، مجال یافته تا خود را به مرحلۀ ظهور و بروز رساند. نوشتار پیش رو با روش تحلیلی - تطبیقی و با رویکرد تطبیقی مکتب آمریکایی که شباهت آثار ادبی را ناشی از مشترکات روان همۀ انسان‌ها می‎داند، به بررسی موشکافانة این کهن‎الگو در اشعار عاشقانة دو شاعر عشق‎پرداز معاصر، یعنی محمود درویش و فریدون مشیری می‎پردازد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‎دهد که می‎توان از آنیما به‎عنوان مبنای مشترک در تطبیق اشعار دو شاعر استفاده کرد؛ زیرا با اینکه آن‌ها از دو فرهنگ و نژاد مختلف هستند؛ امّا به‌طور مشترک، بسیاری از کارکردها و فرافکنی‌های مثبت و منفی آنیما را به‎کار برده‎اند. وقتی احساس غم، ترس، پوچی و مرگ دارند، در سیطرۀ آنیمای منفی قرار دارند و آنگاه ‌که همسر ِدل و بانوی رویاهای خویش را سراپا همه خوبی و زیبایی می‎نامند و در آرزوی وصال او هستند، تحت سلطۀ آنیمای مثبت خویش هستند.

a comparative study of anima archetype in the poems of mahmoud darvish and fereydoon moshiri

according to jung, the swiss psychologist, human subconscious has a collective aspect that is filled with inherited archetypes from its ancestors. as the matter of fact, this legacy can affect human thoughts and feelings. one of those archetypes is called anima, which refers to the character of a woman hidden in every man. considering those work that come from masculine feelings, especially those that have a romantic theme, it is better to see the traces of anima. this is due to the fact that the woman inside the man has the opportunity to reach the stage of emergence and manifestation in such work. this research, implementing an analytical-comparative method and a comparative approach of the american school of thought, considers the similarity of literary work and ,as the result of the commonalities of all human beings, carefully examines this archetype in the love poems of two contemporary poets; mahmoud darvish and fereydoon moshiri. the results of this research show that anima can be used as a common basis in comparing the poems of two poets; because although they are from two different cultures and races; but together, they have used many positive and negative anime functions and projections. when they feel sad, afraid, empty and dead, they are in control of negative anime and when the wife of the heart and the lady of the dreams call all their goodness and beauty and wish to join her, they are dominated by their positive anime.