مقایسۀ مفهوم وطن در کتاب‌های فارسی ایران و العربیّة سوریه در مقطع ابتدایی

بررسی و مقایسۀ محتوای کتاب‌های درسی نزد ملل و فرهنگ‌های گوناگون، از موضوعاتی است که در قلمرو ادبیات تطبیقی قرار می‎گیرد. وطن و هویت ملّی از مضامینی‌ است که همواره مورد توجّه نهاد آموزش و پرورش بوده و در کتاب‎های درسی کشور‌های مختلف به شکل‎های گوناگون بدان پرداخته شده ‎است. پژوهش حاضر بر آن است تا بر اساس مکتب آمریکایی، به بررسی تطبیقی مفهوم وطن و هویت ملّی در کتاب‎های فارسی ایران و کتاب‎های العربیّة سوریه در مقطع ابتدایی بپردازد. آثار مورد بررسی، شش کتاب فارسی و شش کتاب عربی، بر اساس آخرین تغییرات کتب آموزشی در ایران و سوریه است. یافته‌ها در این بررسی تطبیقی نشان می‌دهد که در کتاب‎های فارسی دورۀ ابتدایی، هویت دینی و مذهبی و مولّفه‎های وطن اسلامی بسامد بالایی دارد. در حالی که در کتاب‎های العربیّة، ستایش زبان و خطّ عربی از سویی و نپرداختن به مولّفه‎های دینی و مذهبی از سوی دیگر، جلب توجّه می‎کند. در کتاب‎های هر دو کشور، ستایش رزمندگان و شهدای راه وطن و معرّفی جاذبه‌های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی دیده ‎می‎شود. کم‎توجّهی نسبت به هویت قومی از موارد مشترک در کتاب‎های دو کشور است.

a comparative study of the concept of homeland in farsi textbooks in iran and al-arabiya textbooks in syria in primary schools

one of the issues that is worthy of investigation in the field of comparative literature is the content of textbooks and how they deal with different issues faced by students. homeland and national identity are the topics that have always been considered in education and the textbooks of different countries have paid attention to them in various ways. the current research intends to study the concept of homeland and national identity in the farsi and al-arabiya textbooks of iran and syria based on the american school of thought in comparative literature. the studied books are six persian language and six arabic language textbooks updated due to the latest changes in the textbooks of iran and syria. the findings from comparing the main elements of homeland in iran indicate that, in farsi textbooks for primary schools, the highest importance is given to the elements of religious identity and islamic homeland. on the contrary, in al-arabiya textbooks, paying attention to the arabic language and writing and not paying attention to religious elements are striking. praising the combatants and martyrs of the homeland, introducing the natural attractions, geographical, historical, and cultural heritages, and paying less attention to ethnic identity are common points in the textbooks of both countries