تحلیل و بررسی اثرات قطب صنعتی پارس جنوبی بر ساختار روستاهای استان بوشهر نمونه (شهرستان های عسلویه کنگان،دیر، جم )

اجرای طرح‏های بزرگ صنعتی که امروزه با توجه به پیشرفت‌های صنعتی و تکنولوژیکی به سرعت تحقق می‏یابند حامل تغییر و تحولات فزاینده‌ای در سطوح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهند بود. و از طرف دیگر این تحولات معمولاٌ همسو و هماهنگ با تغییرات صنعتی صورت نمی‏پذیرد. این پژوهش در مورد اثرات اقتصادی و اجتماعی تاسیسات و پروژه های پارس جنوبی بر ساختار روستاهای شهرستانهای جم، دیر وکنگان استان بوشهر می باشد. پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری تئوری های قطب رشد، مرکز پیرامون فریدمن، پخش هاگراستراند، تدوین شده است هدف پژوهش حاضر مطالعه و شناخت نقش تاسیسات و پروژه های پارس جنوبی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روستاهای منطقه است. جهت آزمون فرضیات و رسیدن به اهداف تحقیق با استفاده از مدلهای مختلف، اطلاعات به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی‌های فوق نشان می‌دهد پیامدهای مثبت و منفی زیادی ازجمله بهبود وضعیت اقتصادی روستاییان، ایجاد اشتغال برای ساکنین منطقه و استان های همجوار، ایجاد و گسترش بنگاه های کوچک اقتصادی، افزایش جمعیت، تغییر در ترکیب جنسی جمعیت منطقه و تحول درنوع فعالیت های اقتصادی روستاییان و... در روستاها و شهرها منطقه تاثیر داشته است. بیشترین تاثیر تاسیسات و پروژه های پارس جنوبی بر روستاهای شهرستان کنگان بویژه دهستان های عسلویه، نایبند و طاهری داشته است. لذا با اجرای پروژه های نفت و گاز پارس جنوبی مشکلاتی را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متوجه ساکنین منطقه بویژه روستاییان ساخته است، مسائلی همچون ورود بیش از حد جمعیت بیکار جویای کار، تخلیه روستاهای در محدوده تاسیسات، افزایش بی رویه قیمت زمین و اجاره مسکن و نابودی زمینهای زراعی، ازبین رفتن فعالیت های صید وصیادی و صنایع وابسته به آن، توزیع نامناسب امکانات وخدمات، درگیری واختلاف مذهبی بین اهل تسنن و تشیع و بروزناهنجاری های شدید اجتماعی(اعتیاد، سرقت و...)، نابسامانی های محیطی(آلودگی هوا، آب) و صدها مسئله دیگردست به گریبان است واحتمالاٌ با این روند درآینده مسائل ومشکلات بیشتری بروز خواهدکرد. بر اساس روش تحلیل عاملی میزان اثرات مثبت قطب صنعتی بر ساختار روستاهای حوزه پارس جنوبی24/63 درصد بوده که در عامل های اثرات آموزشی وفرهنگی(9/26)، اثرات مثبت اقتصادی (3/11)، رضایت از زندگی(9/9)، فعالیت های فرهنگی(9/7) و مشارکت در سرمایه گذاریها (56/7) نمود پیدا کرده است. درحالیکه اثرات منفی قطب صنعتی پارس جنوبی بر روستاهای منطقه مورد مطالعه 66/36 درصد بوده است که در قالب عامل های جرایم وانحرافات اجتماعی(9/17)، اثرات منفی اقتصادی(7/11) و باورهای منفی و بازدارنده(06/7) درصد ظهور یافته است.

an analysis of socio economic and cultural effects of southern pars projects & installataions on the villages in Busheher Province

  Today, large industrial projects are bringing about economic,social and cultural developments. Yet, the developments are not completely in line with the industrial changes. This research is thus an attempt to study the socioeconomic and cultural influences of South Pars Projects and Facilities on the rural structures in Jam, Dayyer, and Kangan, in Bushehr province. The study was conducted based on the Growth Pole Theory, Friedman’s Core – periphery Theory, and Hagerstrand. The data collected was analyzed using different models. The results indicated both positive and negative effects of the Pars Facilities on the villages in the region. The positive dimension includes rural economic growth, employment, expansion of small business companies, active participation of contractors in the oil related projects, development of housing sector, population growth, change in gender balance, change in the kind of economic activities, expansion of social facilities and services,… Most influence was observed on the villages and cities in Kangan, especially in rural districts of Asaluyeh, Naiband, and Taheri. The problems associated with the industries in the region are also numerous, some of which can be recounted as follows: the influx of the unemployed, evacuation of the nearby villages, soaring prices of the houses and their rents, destruction of farmlands, fishing and the related industries, unbalanced distribution of facilities and services, sectarian divide between Sunnis and Shias, social perversions and delinquencies (drug addiction and theft,…), environmental problems (air and water pollution), and many more which would be on the rise in future. Factor analysis also revealed that the positive effect of South Pars Facilities on Rural structures has been about63.5 percent,including educational and cultural issues26.9%, economic 11.3%, life satisfaction 9.9%, cultural activities7.9%, and participation in the investments 7.56 %.By contrast, the negative effect has been 36.66 % which comprises social perversions and crimes(17.9%),negative economic effect(11.7%), and negative and preventive beliefs(7.06%).The conclusion and suggestions are provided based on the Swot model