بررسی تاثیر معیارهای اجتماعی و کالبدی بر توانمند‌کردن محلات شهری (مطالعه موردی: محله بازار شهر کاشان)

رویکرد توانمند‌کردن در اواخر دهه 1980 و اوایل 1990 در کشورهای آمریکا و هلند مطرح شد و در باززنده‌سازی محلات فرسوده تاریخی برای ارتقای کیفیت سکونت استفاده شد. در دهه‌های گذشته، بافت‌های مرکزی قدیمی شهرها به حال خود رها و براثر بی‌توجهی و رسیدگی‌نشدن، به مسائل متعددی دچار شده‌اند. ارزش‌های نهفته در این بافت‌ها شامل بناها و گذرهای تاریخی و سازمان فضایی کالبدی آن‌ها که در‌واقع یادگارهای گذشتگان و زنده‌کننده خاطرات جمعی مردم شهر هستند، بر اثر این مشکلات فرسوده شده‌اند یا از بین رفته‌اند. محدوده‌های تاریخی به‌دلیل معاصرنشدن و ناکارآمدی برای زندگی روزمره نیازمند توجه جدی است؛ زیرا شناسنامه هویتی و ارزش‌های فراوان فرهنگی دارند. محله قدیمی بازار در بافت مرکزی شهر کاشان واقع شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر معیارهای اجتماعی و کالبدی بر توانمند‌کردن محلات شهری و نیز بررسی نمونه موردی محله بازار کاشان است. پژوهش حاضر، توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، 4633 نفر جمعیت ساکن در محله بازار است که با حجم نمونه 150 نفر بررسی شد. برای جمع‌آوری اطلاعات وداده‌ها از ابزار پرسش‌نامه استفاده شده است. برای پردازش داده‌ها از نرم‌افزارهای spss و amos استفاده شد. نتایج این بررسی نشان می‌دهند عوامل اجتماعی ـ کالبدی در توانمند‌‌کردن محله بازار کاشان نقش بسزایی دارند. بعد کالبدی با سطح معناداری 78/0، نقش بسزایی در توانمندکردن محله بازار نسبت به بعد اجتماعی با مقدار سطخ معناداری 43/0 دارد؛ بنابراین رشد امنیت، خدمات، کیفیت زندگی، مشارکت و دسترسی در ایــن محله در گرو ســامان‌دهی کالبدی آن‌ها اســت که در جریان آن راهبرد توانمند‌کردن اجراشدنی است.