سنجش و ارزیابی شاخص‌های تاب‌آوری اجتماعی در محلات تاریخی شهر تبریز (نمونۀ موردی: محلۀ سرخاب تبریز)

ا‌توجه به اینکه بلایای طبیعی باعث ایجاد اختلالات اجتماعی شدید در شهرها می‌شود، ارتقای تاب‌آوری اجتماعی به‌عنوان یک قابلیت، نه‌تنها به حفظ عملکرد اولیۀ شهرها کمک می‌کند، منجر به بهبود و شکوفایی شهرها پس از وقوع بلایا می‌شود. با نظر به اینکه بافت‌های تاریخی شهر تبریز جزء آسیب‌پذیرترین بخش‌های شهری است، عامل تاثیرگذار در بازگشت اینگونه بافت‌ها به شرایط معمول زندگی اجتماعی آنهاست. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شاخص‌های تاب‌آوری اجتماعی در محلۀ تاریخی سرخاب تبریز است. پژوهش حاضر از‌نظر ماهیت و روش بر‌مبنای روش توصیفی-تحلیلی است. در بخش تحلیل این پژوهش پرسشنامه با استفاده طیف لیکرت تهیه و با بهره‌گیری از روش تی تست در نرم‌افزار spss تحلیل شد. برای یافتن تاثیرات جنسیت، سن و تحصیلات روی سه بُعد عملکردی، اجتماعی و فرهنگی از آزمون واریانس یک‌طرفه نیز استفاده و در آخر، برای یافتن تاثیرگذارترین معیار بر تاب‌آوری اجتماعی از آزمون رگرسیون چند‌متغیره بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص ایجاد فضای شهری مناسب همۀ اقشار جامعه، رنگ تعلق و امید به آیندۀ محله تاثیرگذارترین شاخص‌های تاب‌آوری اجتماعی است و افزایش تاب‌آوری در مواجهه با بحران ملزم به افزایش تعاملات اجتماعی و میزان آگاهی مردم است؛ بنابراین اگر بستری فراهم شود که تعاملات اجتماعی را در محله افزایش دهد و مکان رخداد فعالیت باشد، محله در زمان بحران خیلی سریع به حالت اولیۀ خود باز‌می‌گردد.

measurement and evaluation of social resilience indicators in the historical neighborhoods of tabriz city (case study: sorkhab neighborhood of tabriz)

given the significant social disruptions caused by natural disasters in urban areas fostering social resilience as a capability not only helps to maintain the initial performance of cities, but alsocontributes to their post-disaster improvement and prosperity. this study focused on evaluating the indicators of social resilience in the historical neighborhood of sorkhab in tabriz as these historicalareas were among the most vulnerable parts of the city and played a crucial role in restoring normalsocial conditions. the research adopted a descriptive-analytical approach in terms of its nature andmethodology. in the analysis section, spss software was utilized, employing one-way variance andsample t-test methods to examine the impacts of gender, age, and education on the three functional,social, and cultural dimensions. furthermore, the most influential indicators were investigated usingmultivariate regression analysis. the research findings highlighted that the indicators of creating aninclusive urban space for all segments of society, fostering a sense of belonging and hope for thefuture of the neighborhood, were the most influential factors in promoting social resilience. moreover,enhancing resilience in the face of crises necessitated increasing social interactions and raising people's awareness. therefore, establishing a platform that fostered social interactions within theneighborhood and served as a hub for activities could expedite the neighborhood's recovery processduring times of crisis.