مکان‌‌یابی و طراحی معماری کاربری‌های اداری شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونۀ موردی: منطقۀ 4 شهر تبریز)

مکان‌یابی و طراحی معماری به‌عنوان بستری مناسب برای فراهم‌سازی زمینۀ دستیابی به هدف‌ها و مقاصد پدافند غیرعامل اهمیت بسزایی دارد و سبب موفقیتِ تصمیم‌گیری در ‌سطح‌های مختلف استراتژیک می‌شود. فضاهای اداری یکی از کاربری‌هایی است که برنامه‌ریزان و طراحان برای خدمات‌رسانی شهری به آن توجه می‌کنند. پژوهش حاضر در زمرۀ پژوهش‌های کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است که محققان آن درصدد مکان‌یابی و طراحی سایت‌های اداری در منطقۀ 4 شهر تبریز هستند. همچنین، در این مطالعه از روش‌های اسنادی و پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش 30 نفر است که با استفاده فرمول کوکران 28 نفر به‌عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. برای تجزیه‌و‌تحلیل مکان‌یابی از مدل ihwp در نرم‌افزار gis و نیز برای ارزش‌گذاری میزان تاثیر شاخص‌های طراحی معماری فضاهای اداری در نمونۀ مطالعه‌شده از روش ahp در نرم‌افزارexpert choice  استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از کل منطقۀ 4 شهرداری تبریز 3 درصد مطلوبیت خیلی‌کم، 15.9 درصد مطلوبیت کم، 43.40 درصد مطلوبیت متوسط، 28.74 درصد مطلوبیت زیاد و 8.96 درصد مطلوبیت خیلی زیادی را دارد و همان‌طور که نتایج در بخش مکان‌یابی نشان می‌دهد با حرکت از شمال به جنوب منطقه از میزان مطلوبیت کاسته می‌شود. همچنین، در این پژوهش 47 شاخص معماری برای طراحی ساختمان‌های اداری بررسی شد و نتایج نشان داد که مد‌نظر قرار‌دادن فضای امن زیرزمینی برای پناه‌بردن افراد در شرایط ضروری یا قرار‌دادن قسمت‌های حساس ساختمان اداری امری الزامی برای ایجاد پایداری در‌برابر تهدیدات است. در پایان نیز الزام‌هایی برای جانمایی و طراحی ساختمان‌های اداری ارائه شده است.

location and architectural design of urban office spaces with a passive defense approach (case study: zone 4 of tabriz city)

problem statement: the location and architectural design of administrative sites play a crucial role in achieving passive defense goals and facilitating decision-making at various strategic levels. office spaces are a key consideration for urban planners and designers. objective: this applied research, utilizing a descriptive-analytical approach, aimed to identify and design administrative sites in the 4th district of tabriz city. methodology: the study employed documentary methods and questionnaires to gather information. the research population consisted of 30 individuals with 28 ones selected as the statistical sample by using cochran’s formula. the ihwp model’s positioning was analyzed using gis software and the ahp method in expert choice software was utilized to assess the impact of architectural design indicators on office spaces within the sample. innovation: the research findings revealed that from among the 4 regions of tabriz municipality, 3% exhibited very low desirability, 15.9% had low desirability, 43.40% demonstrated moderate desirability, 28.74% displayed high desirability, and 8.96% possessed very high desirability. notably, desirability tended to decrease from north to south. furthermore, the study examined 47 architectural indicators for office building design, highlighting the necessity of incorporating secure underground spaces for emergency shelter and safeguarding sensitive areas within office buildings to enhance resilience against potential threats. ultimately, the research presented the placement and design requirements for office buildings.