شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توسعۀ گردشگری ادبی در ایران

گردشگری ادبی از مهم‌ترین عوامل مولد ثروت و اشتغال در دنیا و همواره از‌جمله گونه‌های اصلی گردشگری در ایران و به‌طور کلی، کشورهای در‌حال توسعه است. این نوع گردشگری می‌تواند دریچه‌ای نوین از شناخت، توسعه و پایداری را برای جوامع به همراه داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر در توسعۀ گردشگری ادبی در کشور ایران است. پژوهش حاضر از‌نظر هدف، کاربردی است که ماهیت تفسیری و تحلیلی دارد و از‌لحاظ روش در گروه پژوهش‌های کیفی و کمّی قرار دارد. در این مطالعه برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات از مدل‌های گراند تئوری، دلفی و در‌نهایت، از ماتریس خودتعاملی (ssim) استفاده شده است. جامعۀ آماری در پژوهش حاضر شامل متخصصان و نخبگان در‌حوزۀ گردشگری به‌طور عام و به‌طور خاص گردشگری ادبی است. برای گردآوری جامعۀ نمونه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده و در‌نهایت، تعداد 30 نفر به‌عنوان جامعۀ نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که مقوله‌هایی از‌جمله بهبود اقدام‌های مدیریتی و نهادی، افزایش در سرمایه‌گذاری گردشگری ادبی و موارد مربوط به آن، ارتقا در رقابت‌پذیری گردشگری ادبی در خاورمیانه و جهان با تبلیغات مناسب، عوامل قانونی و طراحی الگوی بومی از گردشگری ادبی به روایت‌های گفتمان، آموزش، توسعۀ فعالیت تخصصی و ترسیم مسیرهای ادبی و ... به‌عنوان عوامل موثر در توسعۀ گردشگری ادبی در کشور ایران شناسایی شد. سپس نتایج ماتریس خود‌تعاملی نشان داد که عامل اقدام‌های مدیریتی و نهادی بر سایر عوامل دیگر تاثیر دارد. عامل طراحی الگوی بومی از گردشگری ادبی به روایت‌های گفتمان، آموزش، توسعۀ فعالیت تخصصی و ترسیم مسیرهای ادبی و ... که مهم‌ترین عامل در جذب گردشگران ادبی است، متاثر از سایر عوامل است و به خودی خود، تاثیری بر عامل دیگری نمی‌گذارد.

identifying and analyzing effective factors in the development of literary tourism in iran

background: literary tourism plays a crucial role in generating wealth and creating jobs worldwide, particularly in iran and other developing countries. it serves as a fundamental pillar of tourism, offering societies a new path for knowledge, progress, and long-term sustainability. purpose: this study aimed to identify the key factors driving the advancement of literary tourism in iran. research method: to achieve this objective, the study adopted an applied approach with an interpretive and analytical focus. methodologically, it fell within the realm of qualitative and quantitative research. the analysis utilized grand theory, delphi, and the structural self-interaction matrix (ssim) model. the research population consisted of experts and elites in the broader field of tourism with a specific emphasis on literary tourism. targeted sampling methods were employed to select a sample size of 30 individuals for data collection. findings: the study identified several categories for enhancing the development of literary tourism in iran. these categories included improving managerial and institutional practices, increasing investment in literary tourism and related initiatives, enhancing competitiveness through effective advertising, considering legal aspects, and constructing a localized model. such factors as discourse narratives, educational initiatives, specialized activity development, and literary route creation were determined through a two-stage delphi method research and confirmed to be significant by expert consensus. the subsequent analysis using the ssim matrix revealed that improvements in managerial and institutional measures exerted influence over other factors. additionally, formulation of a local literary tourism model, encompassing discourse narratives, education, specialized activity development, and literary route creation emerged as a crucial factor in attracting literary tourists, influencing other factors while also being influenced by them in return.