بررسی فرهنگی-اجتماعی بافت تاریخی باباقاسم و ارائۀ مجموعه اقدام های مداخلۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی: محله های شهشان، دردشت و سنبلستان اصفهان)

در انجام‌دادن طرح‌های شهری توجه به ابعاد اجتماعی-فرهنگی همزمان با نگاه فیزیکی و کالبدی ضروری است. در نوسازی و بهسازی بافت‌های تاریخی به مداخلۀ کاربری توجه می‌شود؛ اما به مداخلۀ اجتماعی یا فرهنگی توجهی نمی‌شود؛ در‌حالی که محققان در پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قبل از هرگونه مداخلۀ کالبدی لازم است ابعاد اجتماعی و فرهنگی اصلاح و بررسی شود؛ بنابراین هدف از انجام‌دادن پژوهش حاضر بررسی فرهنگی-اجتماعی بافت تاریخی باباقاسم و ارائۀ مجموعه اقدام‌های مداخلۀ اجتماعی محله‌های شهشان، دردشت و سنبلستان است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است که در آن بر‌ای گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده ‌شده است. جامعۀ آماری شامل ساکنان محله‌های شهشان، دردشت و سنبلستان منطقۀ 3 اصفهان است. در پژوهش حاضر برای تعیین نمونۀ آماری از فرمول کوکران استفاده شده است که بر این اساس، تعداد 320 نفر از ساکنان محلۀ باباقاسم انتخاب و مطالعه و سپس با 100 نفر از ساکنان و افراد کلیدی محله‌های شهشهان، دردشت و سنبلستان نیز مصاحبه انجام شد. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات درپژوهش حاضر در دو مرحلۀ مجزا صورت پذیرفت. در مرحلۀ اول برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده از نرم افزار spss نسخۀ 24 و در مرحلۀ دوم نیز از روش تحلیل محتوایی که در آن مفاهیم و درونمایه‌های موجود در داده‌ها با یک رویکرد سیستماتیک استخراج، تفسیر و سپس گزارش می‌شود، استفاده شد. باتوجه به نتایج مشخص شد که ازطرفی، بین احساس تعلق ساکنان به محیط زندگی خودشان، اعتماد اجتماعی، پیوند اجتماعی بین ساکنان، میزان مشارکت‌پذیری و تمایل ساکنان به نوسازی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. از طرف دیگر، با زیاد‌شدن این شاخص‌ها تمایل به نوسازی افزایش و فرسودگی کاهش می‌یابد؛ بنابراین این نتیجه حاصل می‌شود که با تقویت سرمایۀ اجتماعی در محلۀ باباقاسم می‌توان از فرسودگی بیشتر این محلۀ ارزشمند شهر جلوگیری کرد.

investigation of the cultural-social and historical contexts of baba qasim and presenting a set of social intervention measures (case study: shahshan, dardasht, and sanbulistan neighborhoods of isfahan)

when implementing urban plans, it is crucial to consider socio-cultural dimensions alongside physical aspects. while restoration and enhancement of historical contexts often prioritize physical intervention, social and cultural aspects are sometimes overlooked. research indicates that prior to any physical intervention, it is essential to address and evaluate social and cultural dimensions. therefore, this research aimed to explore the cultural-social and historical contexts of baba qasim and propose a series of social intervention measures in the neighborhoods of shahshan, dardasht, and sanbulistan. the research methodology employed in this study was descriptive-analytical, utilizing both library and field methods for data collection. furthermore, in line with the research approach, endeavors were made to conduct people-centered and participatory planning through the use of questionnaires and interviews. the statistical population comprised the residents of the neighborhoods of shahshan, dardasht, and sanbulistan in isfahan region 3. to determine the statistical sample, cochran’s formula was utilized, resulting in the selection and study of 320 residents of babaghasem neighborhood. additionally, interviews were conducted with 100 residents and key figures from shahshan, dardasht, and sanbalistan neighborhoods. data analysis in this research was conducted in two distinct stages. initially, the spss version 24 software was employed to analyze the collected information. subsequently, the content analysis method was utilized to extract, interpret, and systematically report the concepts and themes present in the data. the results revealed a significant positive correlation between the residents’ sense of belonging to their living environment, social trust, social cohesion among residents, level of participation, and residents’ willingness to engage in renovation efforts. consequently, as these indicators increased, there was a greater inclination towards renovation and a reduction in deterioration. therefore, it was concluded that by bolstering social capital in the neighborhood of baba qasim, further degradation of this valuable neighborhood of the city could be averted.