راهبردهای توانمندسازی زیست محیطی در سکونتگاه های انسانی (مطالعۀ شهرستان دلفان، استان لرستان)

امروزه مشارکت مردم و توانمند‌کردن جوامع روستایی به‌عنوان پیش‌نیازهای پایداری محیط زیست است. در‌حقیقت، توانمندسازی مردم محلی منجر به مشارکت فعّال آنان در حفاظت از محیط زیست خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر تبیین مفهومی راهبرد توانمند‌سازی محیط زیست در جوامع روستایی، استخراج شاخص‌های اثرگذار و ارائۀ راهبرد‌های آن در دهستان میربگ جنوبی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف و باتوجه به ماهیت تبیینی خود جزئی از پژوهش‌های بنیادی با رویکرد اکتشافی و از‌نظر روش‎شناسی جزء پژوهش‌های توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش پس از شناسایی و تعریف مولفه‌های موثر بر توانمندسازی زیست‌محیطی با مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از آرا خبرگان و تشکیل بانک دادۀ موضوعی مد‌نظر برای برداشت اطلاعات، پرسشنامۀ تخصصی طراحی و سپس در‌بین 365 خانوار و 5 روستا از دهستان میربگ به‌صورت طبقه‌ای توزیع و نتایج آن در مدل ترکیبی anp-dematle تحلیل شد. مولفه‌های فناوری‌های نوین زیست‌محیطی (a4) با ضریب وزنی 0.094، مشوّق‌های مالی (a8) با ضریب وزنی 0.094و سرمایه‌گذاری‌های زیست‌محیطی (a11) با ضریب وزنی 0.086 بیشترین اثر را بر روند توانمندسازی زیست‌محیطی در قلمرو مطالعه خواهد داشت. از‌میان شاخص‌های منتخب، ضریب اثر شاخص‌های مدیران و تصمیم‌گیران (a14) با ارزش وزنی 0.014 و شاخص طرح‌ها و برنامه‌های فرادست (a15) با ارزش وزنی 0.019 کمترین اثر را در فرآیند توانمندسازی زیست‌محیطی ساکنان در قلمرو مطالعه خواهند داشت.

“the strategies of environmental empowerment in human settlements (study of delfan, lorestan province)

background: today, active participation and empowerment of rural communities are essential for achieving environmental sustainability. empowering local people will lead to their active involvement in environmental protection. ‎research method: this research aimed to elucidate the concept of environmental empowerment strategy in rural communities, identify effective indicators, and present strategies in south mirbeg district. it is a part of basic research with an exploratory approach due to its purpose and descriptive-analytical methodology. after identifying and defining the effective components of environmental empowerment through literature review and expert opinions, a specialized questionnaire was designed to collect information from 365 households and 5 villages.‎research innovation: the innovative aspect of this research lay in the thematic combination of empowerment and environmental strategies.‎research findings: the components of new environmental technologies (a4) with a weighting factor of 0.094, financial incentives (a8) with a weighting factor of 0.094, and environmental investments (a11) with a weighting factor of 0.086 had the greatest effects on the process of environmental empowerment in the territory. among the selected indicators, the effect coefficient of managers and decision-makers (a14) with a weighted value of 0.014 and the index of extrapolated plans and programs (a15) with a weighted value of 0.019 had the lowest effects on the process of environmental empowerment of residents in the territory.