ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها و ژئوکانزرویشنِ ژئوپارک پیشنهادی غرب خراسان رضوی با استفاده از مدل بومی شایان یگانه و همکاران و مقایسۀ این مدل با مدل‌های جهانی کومانسکو، فاسولاس، بریلها

محققان برای پتانسیل‌یابی ژئوتوریسم یک منطقه و یا قابلیت‌سنجی توریستی ژئوپارک‌‌ها در ایران و جهان همواره به‌دنبال ارزیابی ژئوسایت‌ها و ژئومورفوسایت‌های آن منطقه بوده‌اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای چهار مدل بریلها، کومانسکو، فاسولاس و مدل بومی شدۀ شایان یگانه و همکاران برای ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها‌ست تا نقاط ضعف و قوت هرکدام از مدل‌های بین‌المللی با مدل ایرانی بررسی شود. محدودۀ مطالعه‌شده با مساحتی معادل 4257 کیلومتر مربع در غرب خراسان رضوی واقع است که می‌تواند قسمت‌هایی از شهرستان‌های سبزوار، داورزن را دربربگیرد. در پژوهش حاضر از روش تحلیلی-تطبیقی استفاده و داده‌ها به روش‌های اسنادی و میدانی گردآوری و سپس با استفاده از نرم افزارهای گرافیکی و آماری gis، spss و excel تجزیه‌و‌تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد درمجموع، ژئومورفوسایت‌هایی که زیرمجموعۀ آبی هستند در همۀ مدل‌ها بیشترین ارزش را دارند و درمقابل، ژئومورفوسایت‌های فرسایش بادی کمترین ارزش‌ها را دارند. از مقایسۀ مدل‌ها می‌توان نتیجه گرفت که مدل شایان یگانه و همکاران با مدل بریلها بیشترین مطابقت را داشته است و برای ارزیابی مناطق افیولیتی و کویری می‌توان از مدل بریلها نیز استفاده کرد. مدل بومی شایان یگانه برای مناطق کوهستانی و دشتی گرم و خشک طراحی شده است و به نظر می رسد برای مناطق ساحلی و سرد و مرطوب تغییرات اندکی باید داده شود. از نوآوری‌های پژوهش حاضر این است که جدیدترین مدل ایرانی برای ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها و ژئوسایت ها بررسی و نقاط قوت و ضعف آن نیز بررسی شد.

evaluating geomorphosites and geoconservation of the proposed geopark of west khorasan razavi using shayan yeganeh et al.’s native model and comparing with the global models of comanescu, fassoulas, and brilha

to find the geotourism potential of a region or to measure the tourist potential of geoparks,researchers in iran and the world have always sought to evaluate the geosites and geomorphosites ofregions. the purpose of this study is to compare the models of brilha, comanescu, and fassoulas, withshayan yeganeh et al.’s native model. it examines the strengths and weaknesses of each of theinternational models with the iranian model. the study area with an area of 4257 square kilometers islocated in the west of khorasan razavi, which can include parts of sabzevar and davarzan cities. thisresearch has dealt with the subject with an analytical-comparative method. the data were collectedusing documentary and field methods and analyzed using gis, spss, and excel graphic and statisticalsoftware. the results of the research show that geomorphosites that are water erosion subsets have thehighest scores in all models, and in contrast, wind erosion geomorphosites have the lowest scores.from the comparison of the models, it can be concluded that shayan yeganeh et al.’s model is the most consistent with brilha’s model. the brillha model can be used to evaluate the ophiolite anddesert regions. the native model of shayan yeganeh is designed for the dry and semi-arid deserts andmountainous regions, and it seems that it is necessary to give a few changes and modifications forcoastal and glacial areas. regarding the innovation of the study, it investigates the latest iranian modelfor evaluating geomorphosites and geosites and examines its strengths and weaknesses.