تحلیل فضایی شاخص ‌های شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا در کلانشهر مشهد

شهر هوشمند یک اکوسیستم پیچیدۀ فشرده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که در آن هدف جذاب‌تر و پایدارتر‌کردن شهرها و مکان‌های بی‌نظیر برای نوآوری و کارآفرینی است. فراگیر‌شدن حسگرهای دیجیتال و سیستم‌های کنترل دیجیتال برای مدیریت زیرساخت‌های شهری کاربردهایی متعدّدی را ممکن کرده است که در این میان، اینترنت اشیا به‌عنوان راهکاری برای ارائۀ خدمات جدید و افزایش سطح تعاملات تجلی‌ یافته است که با پیشرفت و توسعۀ این فناوری مادر همۀ جوانب زندگی بشر متحول خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل فضایی شاخص‌های شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا در‌سطح منطقه‌های سیزده‌گانۀ کلا‌نشهر مشهد است. پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف، کاربردی، به‌لحاظ ماهیت و روش، توصیفی_تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در آن اسنادی (کتابخانه‌ای) و میدانی (پرسشنامه) است. حجم نمونۀ آماری شامل شهروندان ساکن منطقه‌های سیزده‌گانۀ کلانشهر مشهد است که با‌توجه به جمعیت 3062242 نفر در سال 1395، 171 پرسشنامه برآورد و به‌دنبال آن پرسشنامه‌ها با‌توجه به جمعیت هر منطقه به روش تصادفی توزیع ‌شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و اطلاعات از نرم‌افزار spss، روش‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره مانند merec وcocoso و روش معادله‌های ساختاری (smart pls) بهره گرفته ‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که منطقه‌های 9، 1 و 4 به‌ترتیب بالاترین و منطقه‌های 3، 12 و 10 پایین‌ترین سطح برخورداری از شاخص‌های شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا را در شهر مشهد دارند. بر‌اساس نتایج آزمون معادله‌های ساختاری pls متغیر دولت هوشمند با ضریب تاثیر کل (1.523) بیشترین تاثیر را بر شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا داشته است و سپس به‌ترتیب مولفه‌های اقتصاد هوشمند (1.256)، شهروند هوشمند (0.895)، محیط هوشمند (0.687)، تحرک هوشمند (0.622) و زندگی هوشمند (0.160) بر شهر هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا موثر بوده است.

spatial analysis of smart city indicators based on the internet of things (iot) in the metropolis of mashhad

the concept of a smart city involves utilizing information and communication technology to improve the livability and sustainability of urban areas and unique locations, thereby promoting innovation and entrepreneurship. the extensive use of digital sensors and control systems for managing urban infrastructure has led to the development of various applications with the internet of things (iot) playing a crucial role in enabling new services and enhancing interaction levels. as this technology continues to progress, it holds the potential to transform every aspect of human life. this research aimed to conduct a spatial analysis of smart city indicators, particularly those related to the iot across 13 regions of mashhad metropolis. this study took an applied approach with a descriptive-analytical nature by utilizing both documentary (library) and field (questionnaire) data collection methods. the sample consisted of residents from 13 regions within mashhad metropolis with a sample size of 171 questionnaires determined based on the 2016 population of 3,062,242. the questionnaires were distributed proportionately across each region. the data analysis was conducted by using spss software and decision-making methods, such as merec and cocoso. furthermore, the structural equation modeling approach (smart pls) was employed for a comprehensive analysis. the research findings indicated that regions 9, 1, and 4 showed the highest levels of smart city indicators based on iot in mashhad, while regions 3, 12, and 10 exhibited the lowest levels. according to the results of the pls structural equation modeling test, the variable of smart governance showed the highest overall impact coefficient (1.523) on the iot-based smart city followed by smart economy (1.256), smart citizen (0.895), smart environment (0.687), smart mobility (0.622), and smart living (0.160).