کاربرد فناوری های زیست محیطی در ایجاد روسازی بوم‌شهر اسفنجی (نمونۀ موردی: شهر شیراز)

بهره‌گیری فراتر از ظرفیت قابل تحمل منابع طبیعی و محیط زیست در فرآیند توسعۀ شهرها زمینه‌ساز چالش‌های متعدّد در محیط شهرهاست. در این زمینه، بوم‌شهر اسفنجی به‌عنوان رویکردی نوظهور در برنامه‌ریزی شهری می‌تواند به کاهش تخریب‌های اکولوژیکی انسان در محیط‌های شهری و تحقق توسعۀ پایدار منجر شود؛ از این ‌رو محققان در پژوهش حاضر درصدد شناسایی معیارهای موثر در ایجاد روسازی‌های بوم‌شهر اسفنجی با رویکرد فناوری‌های زیست‌محیطی، تعیین میزان اهمیت و عملکرد هر‌یک از این معیارها در شهر شیراز و ترسیم ماتریس اهمیت عملکرد آنها هستند. پژوهش حاضر از‌نظر هدف، کاربردی و از‌حیث ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. در این مطالعه ابتدا اعضای پنل خبرگان مطالعۀ دلفی به تعداد 30 نفر به روش گلوله‌برفی انتخاب شدند و پس از چندین جلسه، معیارهای با بیشترین امتیاز به‌عنوان معیار نهایی با روش تحلیل اهمیت-عملکرد تجزیه‌و‌تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که از‌نظر اهمیت، نفوذپذیری و مقرون به صرفه‌بودن با مقدار 3.78 و 3.30 به‌ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت و از بُعد عملکرد نیز ظرفیت تحمل بار و ظرفیت ذخیرۀ آب با مقدار 3.16 و 3.04 بیشترین و کمترین عملکرد را دارند. همچنین، از‌نظر موقعیت قرارگیری هر‌یک از مولفه‌ها در ماتریس ip نفوذپذیری و ظرفیت ذخیرۀ آب در ربع اول، پایداری و ظرفیت تحمل بار در ربع دوم، تقویت اکوسیستم زیرزمینی در ربع سوم و مقرون به صرفه‌بودن در ربع چهارم واقع شده است. در‌نهایت، دو مولفۀ نفوذپذیری و ظرفیت ذخیرۀ آب از‌لحاظ وزن‌دهی بیشترین وزن (2.646، 2.442) را دارند و از‌نظر اولویت‌بندی جزء اولویت‌های اصلی هستند که باید در‌زمینۀ ایجاد روسازی‌های شهر شیراز به آنها توجه شود.

application of environmental technologies in the creation of the pavement of the sponge eco-city (case study: shiraz city)

overexploitation of natural resources and the environment during urban development has led to numerous environmental challenges in cities. this study aimed to identify the key criteria for establishing sponge eco-city pavements using environmental technologies and assess the importance and performance of these criteria in shiraz. the research adopted an applied approach and utilized a descriptive survey method to analyze the importance-performance of environmental technology components in sponge eco-city pavements. initially, a delphi study was conducted, involving 30 expert panel members selected through a snowball sampling method. following multiple sessions, the criteria with the highest scores were identified through an importance-performance analysis. the findings revealed that permeability and cost-effectiveness were the most and least important criteria with values of 3.78 and 3.30, respectively. in terms of performance, load bearing capacity and water storage capacity scored the highest and lowest with values of 3.16 and 3.04, respectively. the importance-performance matrix positioned permeability and water storage capacity in the 1st quarter, stability and load bearing capacity in the 2nd quarter, strengthening the underground ecosystem in the 3rd quarter, and affordability in the 4th quarter. ultimately, the study emphasized the prioritization of permeability and water storage capacity, which held the highest weights of 2.646 and 2.442, respectively. thus, they should receive primary attention in the development of pavements in shiraz.