ارزیابی تطبیقی مدل‌های هم‌پوشانی فازی جهت تعیین پهنه‌های مستعد ایجاد اماکن اقامتی-گردشگری در منطقۀ دزپارت با مدل‌های gamma، sum

گردشگری به‌عنوان یک بخش مهم اقتصادی نیازمند توسعۀ خدمات است. در این زمینه اماکن اقامتی-گردشگری از مهم‌ترین خدمات توسعه‌دهندۀ این بخش است که باتوجه به شاخص‌ها و ظرفیت‌های مختلف هر منطقه نیاز به مکان‌یابی بهینه دارد. هدف از پژوهش حاضر آن است که پهنه‌های مستعد ایجاد اماکن اقامتی-گردشگری در منطقۀ دزپارت استان خوزستان مشخص و در همین زمینه، میان مدل‌های هم‌پوشانی فازی از‌لحاظ نتایج نیز مقایسۀ تطبیقی انجام شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر داده‌های مکانی است که در آن تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها به روش فازی در نرم‌افزار arc gis انجام و سپس در محیط نرم‌افزار استاندار‌دسازی و با الگوریتم‌های موجود فازی‌سازی شد. همچنین، در این پژوهش از مدل ahp برای استخراج وزن نهایی معیار‌ها و از روش‌های هم‌پوشانی فازی برای تعیین نقشۀ نهایی استفاده شد. نتیجۀ پژوهش نشان داد که دو معیار فاصله از منابع گرشگری با وزن نهایی 0.290 و فاصله از گسل با وزن 0.192بیشترین اهمیت را در تعیین پهنه‌های مستعد ایجاد اماکن اقامتی-گردشگری دارند. همچنین، در تحلیل نتایج هم‌پوشانی فازی تایید شد که مدل gamma نسبت به مدل sum بدبینانه‌تر است؛ به‌گونه‌ای که بر‌اساس مدل فازی sum بیش از 39.41 درصد منطقه مستعد و بر‌اساس مدل gamma تنها 3.10 درصد برای ایجاد خدمات اقامتی-گردشگری مناسب شناخته شده است. در روش مجموع کیفیت نیز تایید شد که برای تعیین پهنه‌های مستعد خدمات اقامتی-گردشگری مدل sum بهتر از مدل gamma است. بررسی توزیع فضایی نقشه‌های نهایی نیز نشان‌دهندۀ این است که پهنه‌های مستعد در محدودۀ جغرافیایی مرکز و شمال منطقه بیشتر توزیع شده است.

comparative evaluation of fuzzy overlay models for identifying potential sites for tourist accommodation in dezpart region using gamma and sum models

background: tourism as a vital economic sector necessitates infrastructure development. within this context, provision of tourist accommodation stands out as a crucial service for sectoral growth, requiring optimal siting based on diverse regional indicators and capacities. purpose: this study aimed to identify potential areas for establishing tourist accommodation in dezpart region in khuzestan province. additionally, it conducted a comparative analysis of fuzzy overlay models to assess their respective outcomes. research method: the research employed a descriptive-analytical approach based on spatial data. fuzzy logic analysis was conducted using arcgis software, involving data standardization, fuzzification using established algorithms, and application of the analytic hierarchy process (ahp) model to derive criteria weights. the fuzzy overlay methods were then utilized to generate the final map. findings: the results indicated that, among the 9 criteria examined, the distance from tourism sources (with a final weight of 0.290) and the distance from fault lines (with a weight of 0.192) were the most influential in identifying areas suitable for tourist accommodation. furthermore, analysis of the fuzzy overlay models confirmed that the gamma model was more stringent and pessimistic compared to the sum model. according to the sum fuzzy model, over 39.41% of the area was deemed suitable, whereas the gamma model identified only 10.3% as suitable for accommodating tourism services. the overall quality assessment also supported the superiority of the sum model in delineating potential areas for tourist accommodation. examination of the spatial distribution of the final maps revealed a greater concentration of suitable areas in the central and northern regions.