تعیین فصلی‌بودن بارندگی ماهیانه با استفاده از روش markham در ایستگاههای باران‌سنجی استان اردبیل

نوسانات عنصر اقلیمی بارش ازنظر مکانی و زمانی و تغییرات شدید آن به تغییرات الگوهای جوی منجر خواهد شد؛ به همین دلیل بررسی روند بارش در مقیاس‌های مختلف زمانی و مکانی از موضوعات مورد علاقه در اقلیم‌شناسی محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر، شاخص فصلی‌بودن بارش با استفاده از روش markham در 28 ایستگاه باران‌سنجی استان اردبیل در دوره آماری 30ساله محاسبه و توزیع مقادیر بارش در ماههای مختلف ارزیابی شد. در این زمینه داده‌های بارندگی روزانه ایستگاههای باران‌سنجی وزارت نیرو در استان اردبیل به کار رفت؛ سپس براساس روش markham برای محاسبه متوسط زمان رویداد و شاخص فصلی‌بودن (si) از مولفه‌های s، c و مقدار  (بردار متوسط بارندگی یک‌ساله)، داده‌های بارندگی روزانه ایستگاههای باران‌سنجی استفاده شد. در ادامه شاخص فصلی‌بودن (si) از نسبت  به مقدار کل بارندگی سالیانه به دست آمد. براساس نتایج، بیشترین مقدار شاخص فصلی‌بودن مربوط به ایستگاه سرعین با مقدار 0.39 است؛ در حالی که کمترین مقدار شاخص فصلی‌بودن مربوط به ایستگاههای سنین و شمشیرخانی با مقدار 0.18 است. همچنین مقادیر متوسط زمان رویداد ، محاسبه شد و براساس نتایج متوسط زمان رویداد، بیست ایستگاه در فصل زمستان، شش ایستگاه در فصل بهار و دو ایستگاه در فصل پاییز است. تعیین توزیع فصلی بارش و تغییرات آن، تاثیر تغییر اقلیم را بر الگوی متغیرهای هیدرواقلیمی ارزیابی و نیز توزیع زمانی بارش در ماهها و فصول مختلف سال، امکان پیش‌بینی تغییر در بیلان آب، تعیین الگوی کشت و در مقیاس زمانی کوچک‌تر پیش‌بینی سیلاب و خشکسالی را فراهم می‌کند.

Determining the Seasonality of Monthly Rainfall using the Markham Method in the Ardabil Province Rain Gauge Stations

The spatial and temporal fluctuations of the climatic element of precipitation and severe changes will lead to changes in atmospheric patterns. Therefore, the study of precipitation trends in different time and space scales is considered as a topic of interest in climatology. The purpose of this study was to calculate the seasonal precipitation index, using the Markham method in 28 rain gauge stations of Ardabil province during the 30year recorded period. In this regard, daily rainfall data were analyzed and the Markham method was used to calculate the mean time of occurrence and the seasonality index (SI) of the components S, C and PR (average annual rainfall vector). In the next step, the Seasonality Index (SI) obtained from the PR ratio to the total annual rainfall for all rain gauge stations over the study area. According to the results, the lowest amount of seasonality is related to Sanin and Shamshirkhani stations with a value of 0.18. While the highest seasonality value is calculated for the Sarein Station with a value of 0.39. Based on the seasonal pattern of monthly rainfall values, the mean occurrence time of rainfall of 20 rain gauge stations falls into winter season, and the 6 rain gauge stations experience the highest rainfall during spring season and the 2 remaining stations had a rainy autumn season. Distinguishing seasonality pattern of monthly and seasonal rainfall can be used for the prediction of water balance changes, cultivation timing, and flood/drought events in finer time scales.