تبیین اثر قومیت بر دلبستگی مکانی در شهرهای چند قومی پژوهش موردی: مناطق یک و دو شهر زاهدان

دلبستگی مکانی از شالوده‌های هویت فردی، سرمایه اجتماعی، مشارکت و آمادگی شهروندان برای فداکاری به‌منظور توسعه و ارتقای مکان و محله است؛ به این اعتبار، نبود یا ضعف دلبستگی ‌مکانی، آسیب و چالشی آشکار تلقی می‌شود.هدف پژوهش حاضر، آزمون ارتباط میان عنصر قومیت شهروندان با شاخص دلبستگی‌ مکانی‌ آنها به محله اقامتشان است. این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی و به‌لحاظ روش، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها، پیمایشی است. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه ‌بسته پژوهشگرساخته است که با نمونه‌گیری تصادفی دومرحله‌ای و با حجم نمونه 380 واحد در 5 محدوده زاهدان انجام شد. مدل‌های ‌تحلیل عبارت‌اند از: anova، کای دو، t تک‌نمونه‌ای، t نمونه‌های مستقل، و برای آزمون تکمیلی، مدل‌های کندال تائو b، کندال تائو c، سامرز d و لامبدا به کار رفت. روایی ابزار با نظر استادان خبره و پایایی پژوهش با آلفای کرونباخ (85/0) تایید شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد شاخص دلبستگی مکانی شهروندان زاهدان به گونه معناداری کمتر از حد متوسط است. همچنین برخلاف فرضیه پژوهش، ارتباط معناداری میان عنصر قومیت شهروندان با شاخص دلبستگی‌ مکانی آنها دیده نشد؛ این در حالی است که شاخص میزان دلبستگی مکانی شهروندان با شاخص مرغوبیت فضایی ‌محله ارتباطی معنادار دارد. میزان دلبستگی مکانی شهروندان نیز به گونه‌ای معنا‌دار با شاخص میزان خدمات شهری محله مرتبط است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود به‌منظور ارتقای هویت فردی، سرمایه اجتماعی، مشارکت و آمادگی شهروندان برای توسعه محله‌ای، میزان دلبستگی ‌مکانی آنها ارتقا یابد. برای ارتقای دلبستگی مکانی شهروندان، ارتقای خدمات شهری در سطح محله اجتناب‌ناپذیر است؛ زیرا برخلاف تصور عام همگنی‌ ناشی از عنصر قومیت سبب دلبستگی مکانی نمی‌شود؛ بلکه مرغوبیت ‌فضایی محله و سطح‌ خدمات آن دلبستگی مکانی را ایجاد می‌کند و تعمیق می‌بخشد. نوآوری پژوهش در این است که تاکنون در ایران ارتباط شاخص دلبستگی مکانی با عنصر قومیت شهروندان بررسی و تبیین نشده است

Explaining the Effect of Ethnicity on Place Attachment in Multiethnic CitiesCase Study: District One and Two of Zahedan City

Problem statement: place attachment is an important factor in individual identity, social capital, participation and readiness of citizens to sacrifice for the development and improvement of their neighborhood and the city. Hence, the lack or weakness of place attachment is a known as an obvious challenge. The purpose of this study is to test the relationship between the element of ethnicity of citizens with attachment index to their neighborhood. Research method: This study is applied in terms of purpose, descriptiveanalytic in terms of method, and survey regarding data collection method. Data collection tool is a researchermade questionnaire by twostage random sampling method. the sample size was 380 units in 5 neighborhoods in Zahedan. The analysis models are: ANOVA, Chisquare, singlesample T, independent samples T. But, for Post hoc test, the Summers D, Kendall Tao B, Kendall Tao C, and Lambda models were also used. The validity was confirmed by professional experts and the reliability of the research was 0.85 with Cronbach’s alpha. The findings of the research show that, first, the spatial attachment index of Zahedan citizens is significantly lower than the average. Secondly, there was no significant relationship between the element of ethnicity and their place attachment index. Meanwhile, the spatial quality index of the neighborhood has a significant relationship with place attachment. Also, the level of citizen’s place attachment is significantly related to the index of urban services. Because, unlike common belief, the homogeneity of the ethnicity does not create a place attachment; instead, the quality of the neighborhood and the level of service create a place attachment. Research innovation is that so far in Iran, the connection between the index of place attachment to the element of ethnicity of citizens has not been explained.